Rishikesh 2003

Rondzendbrief 1 donderdag 16 jan

Dag lieve allemaal,

Dit wordt de eerste rondzendbrief, aan familie, mantra-vrienden, andere vrienden en overigen, dus we zullen zien hoe dat gaat, aan zoveel verschillende mensen schrijven. De nacht voor vertrek heb ik helemaal niet geslapen, we moesten om kwart over 4 vertrekken, en het was allemaal veel te spannend om uberhaupt te kunnen slapen. In de auto op weg naar Schiphol nog hele discussies gevoerd met Cees, mijn man, over een programma van de Boeddhistische omroep, spiritueel materialisme, en van alles, en dat zo vroeg op de dag, dat ik me pas vlak voor Schiphol realiseerde dat ik hem twee maanden niet zou zien. In Parijs begon het gelijk al goed: 2 uur vertraging vanwege een technische storing, maar het eten, vegetarisch, was heerlijk, en ik zat naast een Fransman, die ook naar een of andere ashram ging. Toen we om 1 uur 's nachts, lokale tijd, dus een uur of 8 nederlandse tijd, in Delhi aankwamen, vroeg de stewardess die me met mijn stok langs zag komen of ik wel OK zou zijn. Daar was ik niet zeker van, dus even later zat ik in een rolstoel. Voortgeduwd langs alle controles, en daar was ik wel heel blij mee. Toen hadden we mijn koffer gevonden, en die moest ook mee, dus heeft mijn duwer nog een ander mannetje gevonden, liep ook mee. In de aankomsthal stond er een chauffeur vam Buta Ram (taxibedrijf waarmee ik vorige keer ook had gereden) klaar met mijn naam op een keurig papier, die liep dus vooraan. Op weg naar de taxi was er een official die zich als doel had gesteld om te controleren of mensen veilig weggingen (dus niet met malafide lieden die zich als taxichauffeur voordoen), nadat mijn chauffeur hem een officieel papier van Buta Ram had laten zien, en ik verteld had dat ik deze man persoonlijk kende (wat natuurlijk niet het geval is, want Buta Ram heeft veel chauffeurs in dienst) liep hij voor de zekerheid ook maar mee naar de taxi, dus daar liepen we: 4 mannen en ikke in een rolstoel, ik was echt in India. De man die vanaf het begin bij me was wilde geeneens een fooi aannemen van het geld wat ik van de taxichauffeur had geleend. Van 2 tot ¼ over 9 's morgens naar Laxman Jhula gereden.

 Toen eerst ontbijten, allemaal mensen, Indiers en Westerlingen, tegengekomen die ik nog kende, en het leek alsof ik pas de week ervoor uit India vertrokken was, zo natuurlijk was het om hier weer rond te lopen. Daarna geslapen, maar het was koud, ik was heel blij een kruik meegenomen te hebben. Laat op de middag even op bezoek bij mijn muziekleraar en geregeld dat ik de volgende dag al in mijn favoriete hotel aan de rand van de Ganges terecht kon, en weer eten, ik had echt honger gekregen van het hele ritme overhoop hebben. En om half 8 weer slapen, om 1/2 11 een uurtje wakker en dan de hele nacht door tot 7 uur. Vandaag heb ik ook weer een middagslaap gedaan en ik ben nu hoop ik weer op ritme. Vanmorgen puja en Gayatri (dat zijn rituelen met veel zingen) in de ashram, en toen ik daar binnenliep was het net of ik er de vorige dag pas was uitgelopen. Daarna verhuisd naar mijn favoriete hotel, en geslapen, daarna lekker op het terras in het zonnetje gezeten, bleek dat mijn naamgenote, Chundra uit Zweden, de kamer naast mij had. 

De les, die je natuurlijk overal kunt leren, dat als er iets gebeurt wat je niet leuk vindt (in het restaurant krijgt iemand anders eerder het gerecht wat jij als eerste had besteld, of zoiets) dat je dan altijd kan kiezen of je boos wordt of niet, komt hier op een of andere manier zo duidelijk over; thuis ben ik zovaak al boos voordat ik daar aan denk. Bij de keuze denk ik dan altijd dat het ook een keuze is voor de andere partij (die natuurlijk het bestelde gerecht aan mij kan geven) en dat ik die les dan maar beter niet kan verpesten, en als de ander het fout doet kan ik me dan moreel beter voelen, wat natuurlijk ook niet kosher is, maar het is al weer beter dan zelf boos worden. En zo blijven we bezig. Mijn maag loopt weer te grommen, dus daar kan ik beter eerst naar luisteren.

Veel liefs, Chundra/Els Feenstra.

Rondzendbrief 2 zondag 19 jan

 Dag lieve allemaal,

Het is inmiddels zondagavond, en ik vind het ook voor mezelf heel fijn om mijn reacties vast te leggen, dus ik vermoei jullie alweer.  Mijn kamer bleek wel erg vies, vooral de badkamer en de WC, dus ben ik vrijdag naar de kruidenier gegaan, en heb een emmer en schoonmaakspul gekocht, en wat ik thuis nooit doe ben de badkamer aan het schoonmaken gegaan. Ach dat geeft ook een gevoel van je ergens gronden (daarom gaan mensen in een nieuw huis gelijk alles schoonmaken, ook al is alles al perfect schoon). Toen gelijk ook maar mijn wasje. Dat was dus weer veel te fanatiek. De volgende dag zaterdag was een picknick gepland met de sangha, iedereen neemt dan wat eten mee, deze keer naar een plaats een uurtje rijden de bergen in, waar iemand een lapje grond gekocht had. Ik had me er erg op verheugd, maar vrijdag avond al had ik kramp in mijn vingers, en zaterdag was ik echt heel moe en pijn in mijn rug en mijn knie, dus balen maar ik ben niet gegaan. De hele dag een beetje rondgehangen, ik kon dus ook niet lekker uitrusten, s'avonds naar het restaurant, maar ik was mijn draai helemaal kwijt, en dan dus ook gelijk de aansluiting met de anderen. Dus zielig in mijn eentje zitten eten. Dat heb je als je alleen bent, als je je goed voelt, gaat alles best, maar je moet het wel allemaal zelf doen, het moet helemaal uit jezelf komen. Maar het is ook wel weer zuiver, ik leer heel goed op te letten op mezelf, en ik zie hoe het fout gaat (de volgende stap is dus dat te voorkomen, of misschien alleen maar om het te laten gebeuren en er niet zo'n punt van te maken).

Zaterdag was het volle maan: Chundra Purnamida, oftewel perfecte maan (ik heet dus naar de maan, Shantimayi heeft mij die naam gegeven, vanwege dat de maan alles ziet, en zonder oordeel reflecteert, dat alles zien klopt wel, de uitdaging zit hem in dat zonder oordeel). Bij volle maan komen de vrouwen van de sangha samen, en wordt er gezongen, rituelen gedaan en wat gegeten. Ik ben ook gegaan, maar voelde mij er niet lekker, op een gegeven moment op het balkon gaan staan en naar die volle maan gekeken, ik werd zo boos op de maan, dat ik steeds pijn had, en allerlei dingen niet kon, steeds zoveel rekening met mijn lijf moet houden. Toen tranen, en gelukkig ook mensen die me vasthielden, gewoon iemand die ik eigenlijk helemaal niet kende, maar die op dat moment met dat gevoel een verbinding had. Daarna was ik er ook weer uit, voor een tijdje, want wat er zit is nog lang niet klaar. Ik heb toen nog een heel fijne avond gehad. 

In het begin toen ik hier aankwam was het vreselijk koud, de krant heeft het over de koudste winter in 20 jaar ofzo, maar de laatste dagen schijnt de zon weer lekker, en dan is het heerlijk om op het balkon te zitten, te kijken naar de Ganges, die vlak onder me langsstroomt, me te verwarmen aan de zon, of tegen zonsondergang, mensen houden rituelen langs de rivier, en laten dan kleine bootjes van papier of bladeren ofzo met een kaars erop de Ganges opvaren, dan zie je allemaal kleine lichtjes op het water, heel mooi. Maar echt warm is het nog steeds niet, ik zit hier met handschoenen aan te tikken.
Dit is het weer vorlopig, het beste voor jullie, en ik hoop dat het in Nederland ook weer een beetje lekker weer wordt,

Chundra/Els Feenstra

Rondzendbrief 3 zondag 2 feb

Dag lieve mensen,

Vandaag is het zaterdag, gisteren was de laatste dag van de Vipassana, dus nu ben ik er weer aan toe om wat te schrijven. Vipassana is een 10-daagse meditatie. Ons schedule was als volgt:

5.00 - 6.00 zitmeditatie
8.45 - 10.00 zitmeditatie
10.00 - 10.45 loopmeditatie
11.15 - 12.30 zitmeditatie
14.00 - 14.30 loopmeditatie
14.30 - 15.30 zitmeditatie

Tussendoor eten en slapen. Ook buiten de meditatieuren wordt er niet gepraat, niet gelezen of geschreven, en je moet eigenlijk gewoon door gaan met de meditatie. De meditatie is heel simpel: observeer je ademhaling, en iedere keer dat je erachterkomt dat je meegesleept wordt door je gedachten laat je ze los en kom je weer terug bij je ademhaling. Ik telde mijn ademhalingen van 1 tot 10 en dan weer bij 1 beginnen, en dat ging dan van 1, 2, 3, 4..en straks als ik thuis kom vraag ik Cees om me van Schiphol op te halen, en dan...15!, ho, dat was de bedoeling niet, 1, 2, 3 enzovoort.
Het was vreselijk koud, voral bij de 5 a.m. meditatie. Ik had aan: stretchbroek tot over de knie, wijde joggingbroek, rok, 3 paar sokken, t-shirt, 2 vesten, een deken over mijn benen, en twee doeken over mijn bovenlijf, capuchon op, en een sjaal vast om de capuchon geknoopt, een paar dikke handschoenen, en dan nog een warme kruik onder mijn bovenbenen, en dan had ik het soms nog koud. Op de 4e dag kwam opeens de gedachte dat ik over een paar jaar weer een echte baan zou kunnen hebben, een hoop die ik eerlijk gezegd al opgegeven had, dat was heel fijn, maar de rest van de dag was ik gelijk continu bezig sollicitatiebrieven te schrijven, en had ik in mijn gedachten al een hele interimbaan geregeld, en iedere keer maar weer terug naar de ademhaling. Maar ook dat gaat voorbij, totdat ik op een gegeven moment echt een kwartier kon zitten zonder dat allerlei gedachten me weer meenamen.

Vroeger dacht ik altijd dat mediteren betekende dat je helemaal geen gedachten mocht hebben, maar dat kan helemaal niet, gedachten blijven komen, waar het om gaat is dat je heel vaak helemaal gegrepen wordt door die gedachte, en dat je dan de verbinding met je omgeving, en ook met jezelf een beetje vergeet. En dat kan doorbroken worden. Dat zo doen, geeft mij veel ruimte, ook inzicht in hoe ik normaliter door wat voor gedachten meegenomen wordt, en hoeveel energie dat eigenlijk kost, om al die gedachten maar door te denken.

Zondag nu, en ik ga weer verder. Tijdens de Vipassana ging het lichamelijk steeds beter met me, op een gegeven moment kon ik de trap zelfs gewoon oplopen zoals normale mensen. Vanmiddag weer naar Satsang geweest, en ik voelde me zo goed dat ik dacht die stok wel thuis te kunnen laten. Vergeet het maar, na afloop kon ik nauwelijks overeind komen, en ik heb aan iemand gevraagd om me te ondersteunen bij het naar het hotel lopen. Dus voortaan neem ik die stok weer gewoon keurig mee, ook al denk ik hem niet nodig te hebben. Dan is het toch wel heel fijn dat mijn hotel op 100 meter lopen van de ashram ligt. 

Nog even over al die lessen waar ik het in de eerste mail over had: het zijn allemaal herhalingslessen, maar ik begin ze wel steeds sneller door te hebben, hetzelfde als zingen, als je een lied steeds maar weer herhaalt, heel goed luistert naar jezelf en steeds maar probeert om de fouten eruit te halen, en blijft zingen, dan gaat het op een gegeven moment vanzelf. Ik heb vandaag weer voor het eerst zangles gehad van de Indiase leraar waar ik vorig jaar ook les van gehad heb. Was erg leuk om vanzelf weer in die routine te glippen, lekker daar op het harmonium te zitten spelen en de toonladderoefeningen te doen. Hij was niet ontevreden over mijn stem en het was erg gemakkelijk om zijn specifieke oefeningen weer op te pakken. 

Wij hebben hier de afgelopen dagen heel veel regen gehad, vandaag heeft voor het eerst de zon weer geschenen, en dan merk je dat je hier heel wat zuidelijker zit, zodra de zon goed doorkomt is het gelijk echt warm, heerlijk hoor, dan lekker in het zonnetje te zitten. Gelukkig maar, want ik had al minstens een week geen wasje gedaan, en mijn sokken waren beginnen op te raken (als je er drie over elkaar heen aandoet gaat dat wel sneller), dus ik had zaterdag kleren gewassen, in mijn kamer opgehangen, maar dat droogde voor geen meter, overal vocht. 

Ik wens een ieder veel plezier in de sneeuw daar bij jullie, en de jarigen van harte gefeliciteerd, 

 Veel groeten, Chundra/Els Feenstra

Rondzendbrief 4 vrijdag 7 feb

Lieve mensen, bedankt voor alle respons, ik vind dat erg fijn, geeft me het gevoel dat ik niet alleen voor mezelf schrijf. Ondertussen is het alweer een week nadat de Vipassana afgelopen is, en ik begin nu in een ritme te komen: de vroege ochtendmeditatie om 5 uur gaat ook buiten de Vipassana om door (behalve op zaterdag en zondag), en ik ga daarnaartoe als ik op tijd wakker ben, de wekker staat op 20 over 4, maar ik zet hem niet, dus als ik het klikje hoor, kom ik eruit, en anders slaap ik gewoon door, van de afgelopen 5 dagen heb ik er maar 1 gemist. Daarna is
er chai (zwarte thee met extra kruiderij en melk en suiker) in de ashram en om 1/4 over 6 ga ik weer slapen, en ik heb dan de beste slaap van de hele nacht. Als ik wakker wordt ga ik me douchen, en vraag de bediende van het hotel om een ontbijt, soep met toast. We hebben hier namelijk room service. Er was namelijk een experiment geweest met een restaurant in het hotel, maar dat was mislukt, ondertussen is er wel een keuken ingericht, dus kan je hier nu soep krijgen, sandwiches, salade en frieten. heel basic allemaal, maar wel erg handig. Het is nu een beetje warmer, dus dan ga ik lekker op het balkon zitten, en kijken hoe de zon over de rand van de berg tevoorschijn komt piepen, dat gebeurt iets na ½ 10. Als ik vroeg ben, ga ik om ½ 10 weer naar de ashram (dan mis ik inderdaad de zon) dan is er een ritueel en zingen we de Gayatri-mantra. Anders, of daarna, rustig zitten, een wasje doen, en om 12 uur heb ik dan mijn muziekles. Dan lunchen, vaak rustig op het balkon, brood en wat salade, ik koop hier dan komkommer,
tomaten, worteltjes, en ze hebben hier ook van die grote radijsachtige dingen. Er is een winkel waar ze lekkere verse kaas verkopen. En ik heb een roestvrijstalen bord, bakje, kom, en bestek gekocht. Als ik straks weer naar huis ga, doe ik alles in de emmer, en breng het naar het weeshuis, dan kan ik het volgend jaar weer opnieuw kopen, een prima systeem. Er zijn hier ook mensen, die hebben hier een kist, en bergen daar allerlei spul in, tot ze weer terugkomen, die wonen hier dan ook van begin december tot ½ april. Dan weer rusten en om ½ 3 "Prabu appa jago" mantra zingen. daarna vaak satsang, en als dat er niet is, dan weer heerlijk op het balkon zitten, zo rond 4 uur is de beste tijd om op het balkon te zitten, de zon begint een beetje mineder fel te worden, rond de middag is het al te heet om lang in de zon te zitten. Dan in een van de restaurants eten, beetje kletsen met mensen, daarna soms naar het internetcafe, Op mijn kamer nog een beetje lezen of puzzelen, en dan is het rond een uur of 8, bedtijd.

Een heel  prettig ritme, en ik heb die rust steeds echt nodig, vooral als er iets bijzonders is, zoals gisteren, toen was er een bruiloft van twee sangha-leden, dat was ontzettend mooi, de dag ervoor een vrouwenbijeenkomst rond de bruid, we hebben toen allemaal een wens opgeschreven en die wensen uitgesproken en ritueel verbrand, op de avond van de bruiloft een feest op het dak van een hotel ergens. Toch vraag ik me wel af wat de Indiers nu van zoiets denken, beide partners al over de 40,  voorbij de fase van het kinderen krijgen, ik heb er met de buurman van mijn  muziekleraar wat over gebabbeld, die had me uitgenodigd op de thee, maar die vond het allemaal eigenlijk toch niet echt. Het is trouwens uberhaupt ingewikkeld om uit te leggen hoe je leven er uitziet in Nederland. Dat hele idee van de WW bijvoorbeeld is toch heel vreemd, om van het feit dat je als getrouwde vrouw, met kleine kinderen zomaar zo'n tijd weg kan maar te zwijgen. De mobiele telefoon is hier doorgedrongen, ik heb er al 3 gesignaleerd, dat zijn dan van die would-be indiase zakenmantypes, die daar heel belangrijk mee doen, het is hier nog echt een statussymbool.

ShantiMayi... Ik heb nu alweer een aantal satsangs meegemaakt, en het is echt altijd een hele ervaring. We zitten te zingen, en dan roept/fluistert iemand: ShantiMayi coming. Dan gaan we allemaal staan en buigen, als ze dan zelf gaat zitten vraagt ze ons ook weer te gaan zitten. En dan zit ze daar op die stoel, helemaal gehuld in heel lichtcremige doeken, haar benen in kleermakerszit, op de zitting van de stoel, en dan zit ze als een ondeugend klein meisje rond te kijken, dan zingen we weer wat en dan is het: Anything from you? Dan komt er een vraag, en overal geeft ze heel serieus antwoord op, en hoewel de vragen soms heel persoonlijk zijn is het antwoord altijd interessant voor iedereen, dan haalt ze er van alles bij. Ondertussen kijkt ze ook weer steeds rond, en als haar blik dan op mij rust, en ik kijk ook naar haar, dan is er gewoon contact, dan ziet ze me echt. Dan komt er een vraag over vergeving vragen en geven, en het antwoord is dan dat je bij vergeving altijd vergeeft vanuit een superioriteit, jij weet het beter dan degene die je vergeeft, die ander heeft een fout gemaakt, en jij kunt dat beoordelen, en jij bent zo groothartig dat je hem kunt vergeven. Zij zegt dan altijd: onvoorwaardelijke liefde. Dat is eigenlijk altijd het sleutelwoord, niet oordelen, geen grenzen trekken, maar heb lief. Maar dan geeft ze ook weer gelijk ruimte aan mensen die dat  vergeven toch erg belangrijk vinden, want ze zal zelden mensen voor het hoofd stoten. Een ander sleutelbegrip is dat alles in de materiele wereld aan verandering onderhevig is, en dat je ook niets zeker kunt weten, en ze wil ook niets als vaststaand aannemen, ze zegt: als ik doodga, dan is er een ding dat ik zeker weet, namelijk dat ik niets weet. Ik merk dat ik het moeilijk vind om dingen scherp op te schrijven, veel van wat ze overbrengt gaat ook niet met woorden, maar met houding, hoe ze de woorden uitspreekt; dat schijnt altijd al moeilijk geweest te zijn om de uitspraken van verlichte meesters te vangen.

Anyway, het is alweer ½ 9 's avonds, ik zit al meer dan anderhalf uur achter dit ding, het is bedtijd. Een volgende keer zal ik eens proberen wat te vertellen over hoe het er hier uitziet, daar ben ik nog niet aan toegekomen.

Tot de volgende keer, Chundra/Els Feenstra

Rondzendbrief 5 vrijdag 14 feb.

Lieve allemaal,

het is alweer half februari, dat betekent dat de helft van mijn tijd hier er al opzit. En ik heb nog niets gedaan in de richting van naar de tandarts gaan, en souvenirs kopen, wat ik eigenlijk toch wel van plan ben. Ik ga naar de tandarts voor een kroon op een van mijn kiezen, daar is een paar maanden geleden een stukje van afgebroken, en het is hier veel goedkoper dan in nederland, en aangezien ik een heel hoog eigen risico heb genomen voor de  ziektekostenverzekering, is dat wel de moeite waard, en de tandartsen zijn goed genoeg hier: vorig jaar heb ik twee kronen laten zetten, en daar heb ik geen enkele last van gehad. Maar ik moet daarvoor wel naar Rishikesh, stukje lopen, dan met de taxi, daar in de drukte, en daar zie ik best wel tegenop.

Het is hier in Laxman Jhula (dat is dus een wijk van Rishikesh) zo heerlijk rustig.  Benedenstrooms langs de Ganga ligt het eigenlijke Rishikesh, en dan hebben ze bovenstrooms, dus richting Himalayas twee voetgangersbruggen over de Ganga aangelegd, de eerste is Ram Jhula, en de tweede is Laxman Jhula. En rondom die twee bruggen liggen dus twee wijkjes. Het grootste deel van Laxman Jhula ligt aan de andere kant van waar ik woon en de ashram is, en daar ben ik zelfs nog maar 3 keer geweest, voornamelijk om kaas en wasknijpers enzo te kopen, en ik heb een heel mooie ketting van koraal gekocht, drie strengen naast elkaar, en die hangen hoog in mijn hals, dat heeft de winkelier ter plekke voor me in elkaar gezet, precies zoals ik het hebben wilde, daar zijn we dus zo een uur mee bezig geweest, en al dat werk dat kost dus helemaal niets, de ketting wordt op een weegschaal gelegd, en je betaalt per gewicht aan koraal.
Aan deze kant is het niet meer dan van mijn hotel 100 meter naar de ashram, tegenover het hotel voor mijn muziekleraar, het internetcafe en een van de twee het meest door de sangha gefrequenteerde restaurants, en 100 meter de andere kant uit naar het andere restaurant en de brug naar de overkant. Een klein wereldje.

Het straatje waar dat allemaal aan gebeurt is in principe groot genoeg voor auto's, maar die komen er zelden omdat de weg, op de brug na, doodloopt, en er kunnen geen auto's over de brug. De weg is van cement, met veel hobbels en gaten, met een hoop koeievlaaien, en ander vuil. Af en toe veegt iemand de weg, en al het vuil wordt dan naar beneden geveegd, de oever van de Ganga op. De oever hier is voornamelijk steile rotsen, een paar vlakkere stukjes, en een paar trappen naar beneden. Dat ligt dan allemaal bezaaid met plastic. Vroeger was alles wat je weggooide gemakkelijk afbreekbaar, voedselresten, gebruiksvoorwerpen van riet en klei, en er is geen enkel bezwaar tegen om dat langs de oevers van de Ganga te gooien, integendeel: het is zelfs nuttig, het houdt de erosie een beetje tegen. In het Westen gooiden we vroeger ook gewoon alles achter onze kont weg, daar hebben we in de 70'er? jaren allemaal voorlichtingscampagnes over gehad, de mensen hier hebben gewoon dat besef nog niet ontwikkeld dat niet alles zo snel afbreekbaar is. Toen we in Cambodja woonden vroeg ik aan onze nachtwacht/tuinier weleens om de rotzooi in de tuin op te ruimen, hij ging dan heel gedienstig alle bladeren opvegen, en liet plastic, blikjes ed, liggen, en ik kon uitleggen wat ik wou, hij snapte niet wat mijn bedoeling was. Het is goed om ons te realiseren dat de grootste oorzaak van dit probleem de Westerlingen zelf zijn, met alle aankopen die ze doen waar dan gedienstig een plastic tas omheen gedaan wordt, alle plastic flessen drinkwater, uberhaupt alle welvaart die wij hier in Laxman Jhula gebracht hebben, heeft zijn schaduwzijde.

Maar goed, langs de weg zijn dus allemaal kleine en grotere winkeltjes, waar godenbeelden, mala's  (gebedskettingen), wierook en boeken en CD's (vrijwel alleen maar religieuze) verkocht worden. Aan de overkant heb je naast bovenstaande nog veel meer hotels, veel kledingzaken, en een paar kruidenierszaken. Wie lopen hier allemaal rond: dat zijn de mensen van de sangha, de mensen die hier werken, en best wel veel Indiase touristen, die hierheen komen om een ritueel bad in de Ganga te nemen, en over de brug heen te lopen, die blijven hier 's avonds niet. Het is nu nog te vroeg in het seizoen, maar rond half maart, begin april komen er ook nog allerlei westerse touristen, voornamelijk Israeli's, en dat geeft dan weer een heel andere sfeer, de twee groepen Westerlingen mengen niet of nauwelijks.

De gebouwen hier, er wordt best wel veel gebouwd, vooral aan de overkant, zien er vaak al oud en vervallen uit voordat ze afgebouwd zijn. En zo af en toe wordt er gewoon een nieuwe kwak muurverf overheengegooid, zonder afbladderende resten weg te halen, of ander voorwerk te doen, en dan ziet het er weer een paar maanden netjes uit, totdat het vocht er gewoon weer doorheen slaat.

Ik kreeg veel reacties over dat mediteren, en ik ben er zelf ook heel veel mee bezig geweest, met die trein van gedachten die maar door het hoofd dendert, en waar je dan steeds weer helemaal in mee gezogen wordt. Er zijn heel veel soorten van mediteren, met ook allemaal heel verschillende doelen. Soms wil je meer inzicht krijgen in een of ander onderwerp, en concentreer je je daarop, en laat je gedachten die daar mee te maken hebt toe, en duw je anderen weg. Soms wil je ontspanning, dan concentreer je je op rustgevende beelden of geluiden. Maar als je probeert die gedachtenstroom weg te duwen, blijft hij terugkomen. De truc van Vipassana is juist niet, om die stroom weg te duwen, of te proberen hem te blokkeren, maar om hem gewoon te laten komen (je kan uberhaupt niet anders) en ernaar te kijken, maar je er niet door mee te laten nemen, en dat doe je door steeds weer terug te keren naar je adem. Verdriet, boosheid, kijk er naar, bezie het, maar kruip er niet helemaal in, verhalen er rond om maken etc. Op deze manier leer je langzamerhand te doorzien hoe je steeds maar weer meegetrokken wordt door de gedachtenstroom, wat jouw specifieke triggers zijn, en is de bedoeling, leer je om eruit te stappen, voordat je er goed en wel ingetrokken bent. Af en toe is me dat ook voor een klein tijdje gelukt, en dat geeft zoveel ruimte, zoveel rust. En dan begin ik me ook langzaamaan te realiseren hoeveel tijd ik tijdens het dagelijks leven besteed aan allerlei gedachtenspinsels, over de toekomst en het verleden, hoe het zou kunnen zijn, allerlei doemfantasien, en hoeveel energie me dat allemaal kost.

Mijn zus schreef me als reactie het volgende verhaal over een westerling die een monnik tegenkwam en zo verbaasd was over de rust van de monnik. Hij vroeg hem hoe dat kon. De monnik antwoordde, als ik zit dan zit ik. Ja, zegt die westerling, dat doe ik toch ook. De monnik weer: en als ik sta, sta ik. Ja logisch, zegt die westerling. En als ik loop, loop ik, vervolgt de monnik. Nou ja, zegt die westerling, dat doe ik toch ook. Dus wat doe ik dan verkeerd? Legt de monnik geduldig uit: U doet het toch anders dan ik. Als ik zit, zit ik ook echt, maar als u zit, staat u al in gedachten, en als u staat bent u in gedachten eigenlijk aan het lopen. De boodschap was dus: doe datgene wat je doet, ook voor de volle 100%, en denk niet alvast aan het volgende. Dat geeft rust.

Gisteren voor de satsang heeft ShantiMayi een stukje voorgelezen van een speech van een US senator. Over hoe Bush bezig is het vertrouwen van bondgenoten kwijt te raken door al die oorlogspraat, en zijn oproep tot consideratie. Toen realiseerde ik me dat ik nu dus al een maand geen enkel nieuws hoor of zie. Toch mis ik het niet, om het nieuws niet te volgen.  Staat die oorlog tegen Irak nu echt op uitbreken? Dat zou toch echt afschuwelijk zijn. Hoe kwetsbaar het hele systeem eigenlijk is, als zoiets op zo’n manier uit de hand kan lopen. We zijn zo gewoon om steeds maar in zekerheden te denken, dat we ons dat vaak niet realiseren. dan zegt ShantiMayi dat alles, alles impermanent is, dat er uberhaupt niets is om je aan vast te houden. En juist door je dat ten volle te realiseren dat je veilig kan zijn. Ik vind dat nog heel erg moeilijk.

Poe, weer een hoop geschreven, ik hoop dat ik jullie niet verveel, en dan wil ik nog over het water hier schrijven, maar dat komt de volgende keer wel.

Veel liefs, Chundra/Els Feenstra

Rondzendbrief 6 donderdag 20 feb

Maandag. Ik heb zaterdag een beetje rotdag gehad, heel erg moe, en pijn, en mijn buurtjes in het hotel komen dan thuis van een lange wandeling, en anderen zijn wezen zwemmen, en weet ik allemaal niet wat, en dan word ik boos en verdrietig, en andere keren ga ik er dan helemaal in. Maar nu ben ik gewoon op mijn bed gaan zitten met de tranen in mijn ogen, en heb gekeken naar al die boosheid en dat verdriet. Niet proberen weg te stoppen, en ook niet me erin verdrinken, maar gewoon van een afstandje kijken. Zo van: nou, dat is helemaal niet raar, en het mag best, en na een tijdje gaat het vanzelf weer over. En dat werkte!!! Ik was nog wel verdrietig, maar niet boos meer, en het verdriet werd ook anders, wat zoeter, en het was best draaglijk. Nou, en toen kwam er gelijk een bonus in de vorm van een kennisje, die eigenlijk bij de buren langskwam, maar die waren er niet, en toen hebben we lekker samen taart zitten eten. 

Ik moet ook nog steeds naar de tandarts, en ik zag er eigenlijk vreselijk tegenop, naar Rishikesh, in al die drukte, en ik was het steeds aan het uitstellen. Toen kwam er iemand naar me toe, of ik al naar de tandarts geweest was, en nu gaan we samen, heeft ze gelijk een taxi georganiseerd die ons op komt halen, iets wat voor mij een heel ingewikkelde toestand leek, dus dat gaat ook gebeuren. Het begint tijd te worden, want over 14 dagen begint de volgende vipassana alweer, en daarna heb ik nog maar 2 dagen.

Donderdag. Gisteren en vandaag ook naar de tandarts geweest, dat was niet zomaar een tandarts maar een dental college, een enorm gebouw buiten de stad, je ziet het al van verre staan, met een enorme oprijlaan, met een gazon en allemaal keurige bloemen in potten, binnen en buiten allemaal marmer, een enorme ontvangstruimte, en daar zitten dan drie dames met computers, dan wordt er een dossier voor je gemaakt, een keurige groenkartonnen map met een uitdraai van de computer erin. Dat kost wel geld, wel 20 roepies om je in te laten schrijven (wel 40 eurocent). Dan mag je doorlopen naar het tandartsgedeelte, het gebouw is nog niet helemaal klaar, dus je loopt midden door een onaf gedeelte, verder alles spic en span. Er is dan 1 tandarts, die weet wat hij doet, en de rest loopt er allemaal een beetje omheen, de een doet dit en de ander dat, maar die ene doet, in ieder geval bij ons, westerlingen, al het echte werk. Ik had gedacht dat er een kroon op moest (er was in Nederland namelijk een stukje afgebroken). Blijkt de kies nog te leven, er was nog geen wortelkanaalbehandeling geweest, en er zat een beginnende ontsteking onder het vulsel. De X-ray die dat onthulde, moest direct betaald worden, dat kon niet wachten tot de hele handel klaar was, kosten 75 roepies, of te wel 1,50 euro. Wilden ze eerst dat ikzelf vanuit de tandartsstoel weer terug naar de receptie ging om dat te doen, maar toen heb ik een van de mannetjes 100 roepies in de handen geduwd, en kreeg ik even later keurig 25 roepies terug. Vandaag dus weer geweest om met de behandeling te beginnen, toen hij de hele handel uitgeboord had, bleek het allemaal minder erg dan het leek, en nu hoefde de kies alleen maar opnieuw gevuld te worden, geen wortelkanaal en geen kroon. Dus nu is dat klaar, volgende week nog een gaatje en dan is het helemaal klaar. Maar dat ze uiteindelijk minder hoeven doen dan gedacht, vind ik wel goed, als ze alleen maar geld hadden willen kloppen, waren ze wel doorgegaan met het eerder verhaal. Ondertussen zijn ze twee keer zo goedkoop dan een gewone tandarts, die aanzienlijk minder overhead te verstouwen heeft, dus daar moet een foundation achter zitten, maar al die luitjes die rondlopen zijn studenten maar dan nog. Ach, het zal wel.

Verder, Prabu appa jago is een mantra, die dan een uur lang gezongen wordt, het betekent: god, wordt wakker in mij, en in alle schepselen. Wakker worden staat voor: jezelf realiseren, leven vanuit je hart, verlichting bereiken (ShantiMayi zegt dat iedereen al verlicht is, maar dat je dat alleen nog moet realiseren). Slapen staat dan voor leven vanuit je begeerten en je angsten, vanuit je ego. In de bijbel staan niet voor niets al die verhalen over de discipelen van Jezus in de hof van Getsemane die in slaap vielen en dergelijke, daar wordt allemaal hetzelfde bedoeld. En dat was eigenlijk ook het thema van de afgelopen satsangs. (Satsang is een bijeenkomst met de guru ShantiMayi waarin ze uit de losse pols dingen vertelt, of vragen beantwoordt. Aan het begin en eind wordt meestal gezongen, te  vergelijken met een kerkdienst, alleen vroeger vond ik het nooit leuk om naar de kerk te gaan.) En de weg is heel simpel: te kijken naar alles wat er met je gebeurt, kijken, niet oordelen, niet wegstoppen, niet jezelf erin verliezen.
En niet verwachten dat als je op pad naar zelfrealisatie bent, dat alles dan hemelse bliss is, ook verlichte geesten voelen weleens verdriet, maar het verschil is dat ze zich er niet in verliezen, dat ze altijd blijven weten dat het slechts tijdelijk is.

Dat zingen vandaag was trouwens erg frustrerend, als ik zing, zing ik met open mond, maar als ik nu (nog steeds) mijn mond verder dan een centimeter opendoe doet het pijn, van de verdoving denk ik. Dus iedere keer als ik dat vergat tijdens het zingen: auw!!

O ja, de watersituatie hier, er is een gemeentelijk waternet, maar de druk is meestal te laag, dus hebben de meeste hotels van die zwarte plastic tanks bovenop het dak, die zich dan 's nachts vullen. Maar dat was nog niet genoeg, dus hadden we regelmatig geen water. Ons hotel zit vlak aan de Ganga, dus hebben ze een klein electropompje neergezet en trekken ons water dus direct uit de Ganges. Grappig, sommige Westerlingen denken dan dat dat viezer is dan het water van de waterleiding, en dan vraag ik: waar denk je dan dat dat water vandaan komt? Maar om te douchen moet dat water ook nog liefst warm zijn, en wij hebben per 2 kamers een kleine elektrische boiler, Dus als je wilt douchen moet je water hebben en elektriciteit, en de elektriciteit valt ook nog weleens uit, dus vooral in het begin was het wel een soort roulette, soms win je en soms verlies je. Heeft ook zijn charme. Voor drinkwater heeft ShantiMayi in de ashram en in een van de meest gefrequenteerde restaurants een waterfilter neer laten zetten. De bedoeling hierachter was vornamelijk dat we niet met ons allen een enorme hoop lege plastic waterflessen  achterlaten. En dat werkt uitstekend: als je hier aankomt, koop je een of twee flessen water, en die vul je iedere keer weer bij. Maar als ik op mijn kamer thee zet, gebruik ik gewoon Ganges-water, gekookt vind ik dat goed genoeg.

Een week geleden was ik mijn portemonnee kwijt, gelukkig alleen mijn roepie-portemonnee, mijn euro's bewaar ik elders. Overal gezocht, al mijn tassen, alle zakken in mijn kleren, alle laatjes en planken, nergens te vinden, die was ik dus kwijt. Dus ik maar wat euro's opgediept en ze gaan wisselen, maar waar ik normaal mijn geld wissel, hadden ze geen roepies in hoeveelheden meer, dus heeft de eigenaar me 100 roepies geleend om te kunnen eten. Dat soort dingen gaat hier echt zonder probleem. Je hoeft hier ook bijna nooit af te dingen, behalve laatst, toen wilde ik van een losse verkoper op straat een rieten mat kopen en hij noemde een prijs, begonnen Indiase omstanders zich ermee te bemoeien en voor mij af te dingen. Ik denk toch omdat het hier een heilige stad is, waar de religieuziteit overal doorheen sijpelt. Maar goed, ik heb lekker gegeten van die 100 roepies, en heb er nog net mijn vorige rondzendbrief van kunnen schrijven. Wil ik de volgende dag iets in mijn rokzak stoppen, dezelfde die ik de dag ervoor ook  aangehad had, en daar voelde ik mijn portemonnee.

Het heeft hier de afgelopen dagen ook behoorlijk geregend, en het waterpeil in de Ganga is wel minstens een meter omhoog gegaan, de rivier is ook helemaal modderig, normaal heeft ze een prachtig doorschijnend groene kleur, en nu is ze helemaal bruinig. Maar vandaag heeft de zon weer voor het eerst geschenen, heerlijk.

Ik hou op, het is weer kwart voor 9.
Hartelijk gegroet allemaal, Chundra/Els Feenstra

Rondzendbrief 7 maandag 24 feb

Lieve mensen,

Ik ben nu bezig een nieuw ritueel te leren: de havan, dat is een vuurceremonie, die wel een beetje op de arati lijkt, delen zijn hetzelfde, verder roep je onder andere ook Laxmi op, de godin van de overvloed onder andere. En je mag ook een vuurtje stoken. Hier doen ze dat met gedroogde koeiemest, en er wordt heel veel ghee (geklaarde boter) overheen gegooid. Voor dat ritueel heb je ook weer allerlei koperwerk voor nodig, en ik zou nog arati- benodigdheden voor mensen meenemen, die heb ik nu allemaal gekocht, dat was een tas vol koperwerk: als ik in zo'n winkeltje kom word ik helemaal hebberig, en dan wil ik ook nog een piepklein wierookhoudertje, en een koperen pot met schroefdop om water in mee te nemen, dan hoeft dat Gangeswater niet in zo'n lelijk plastic flesje als ik moet reizen, en ik heb een gong gekocht, en nog zo het een en ander, en dan krijg ik nog een cadeautje van de winkelier, nog een wierookhoudertje. Hij herkende me nog van vorig jaar toen ik daar ook was.

Dat heb ik vanmiddag allemaal schoongewassen in de Ganga, de vrouw van mijn muziekleraar wou nog komen helpen, maar die gleed uit, en zat helemaal onder de modder, en zo komen er nog een paar mensen babbelen (de mensen van de straat komen allemaal op gezette tijden naar de Ganga, om water te halen, of hun eigen rituelen uit te voeren, en verder komen er ook Indiase toeristen/bedevaartgangers), ze herkennen allemaal direct dat het puja(ceremonie)-benodigdheden zijn, en dat wordt wel gewaardeerd (of misschien vindt men het alleen maar gek dat ik die in mijn hotelkamer stromend water heb met al dat spul de oever afkom om het perse daar schoon te maken) daarna heb ik zelf een bad genomen, gehuld in lange flodderbroek, T-shirt, en nog een doek eromheen gewikkeld. Toch maakt dat het baden plezieriger, ik zou me niet lekker voelen hier in een badpak, waar iedereen je kan zien. Weer thuis de hele handel met olie ingewreven, en nu is het klaar om mee naar Nederland te gaan.

Over die koeiemest: die komt dus van de koeien die op de ashram gehouden worden, zij produceren mest voor de rituele vuren, en melk voor de chai die iedereen  hier drinkt. Het is dus heilige koeiemest, en als je thuis ook de havan wilt doen, krijg je er een paar stukken van mee.  Je kan natuurlijk zeggen dat het onzin is om die rituelen uit te voeren, maar datzelfde kan je zeggen van de rituelen in de kerk (hoewel de protestanten er erg weinig overgehouden hebben). En in zekere zin is dat ook wel waar. Aan de andere kant, door het uitvoeren van dit soort rituelen focus je jezelf op de dingen die die goden die je aanroept zinnebeelden (vrede, voorspoed, heling van ziekten, verlichting), en daarnaast geeft het uitvoeren ervan, zeker als je het regelmatig en steeds op dezelfde manier uitvoert, een zekere rust en vastigheid, moeilijk te zeggen, maar het is gewoon enorm fijn om te doen.

Ik realiseer me dat ik nog niet veteld heb hoe de ashram er uitziet. Nou, waar de straat van de Ganga wegbuigt staat een groot hek, en daarachter is eigenlijk een grote binnenplaats waar aan beide zijden gebouwen en gebouwtjes staan. delen van die binneplaats zijn van cement, delen gewoon losse aarde, ze zijn nu bezig op gedeeltes nieuw cement te leggen, dus het is nu een grote bouwplaats, met overal hopen zand en grint, en veel werklui, een  cementmolen, en veel herrie. Vorig jaar toen ik hier was waren ze net bezig een groot gebouw te bouwen, dus deze tijd is blijkbaar bouwtijd. Aan de kant van de Ganga staat de grote hal, waar we altijd satsang hebben, met een balkon aan de Gangakant, waar het heerlijk zitten is.  Tegen de grote hal aan de mandir, de plaats waar de as van de guru's van de lineage bewaard wordt, dat is een plaats waar je echt hun aanwezigheid voelt, zeker als je na de arati (die daar altijd gehouden wordt) voor het grote beeld knielt. Helemaal aan het eind van de binnenplaats kan je een trapje af, daar is ShantiMayi's huis met een mooie tuin eromheen. Het centrum van de tuin is een zandvlakte, die iedere dag in een mooi patroon aangeharkt wordt, daar wordt als het mooi weer is, de satsang gehouden. In die tuin kan je ook heel fijn zitten. Ik doe dat zelf eigenlijk nauwelijks, want ik zit veel te lekker op mijn eigen balkon. Op de binneplaats staat een grote boom, met om de stam heen een platform, daar wordt op gezette tijden een grote pot chai, neergezet (bijvoorbeeld na de vroege ochtendmeditatie, en het is dan heerlijk daar zitten, met tussen de takken van de boom door zicht op de maan (tenminste na volle maan, want daarvoor is de maan om 6 uur al onder).

Het gaat op het ogenblik heel goed met me, geestelijk dan, want lichamelijk moet ik nog steeds heel erg oppassen niet teveel te doen. Gisterenmiddag was ik naar een concert van klassieke Indiase muziek geweest (was heel leuk alleen hadden ze er een synthesizer bij, maar als je dat geluid een beetje eruit weg kon filteren mooie fluitpartijen, mooie zangstemmen) maar dat duurde een beetje lang, en het was 8 uur ’s avonds voor ik daar weg was, toen had ik echt moeite om te lopen. Dan is er een trap die ik moet nemen, waar langs de onderste 4 treden er niets is om me aan vast te houden, en dan lukt het me niet met alleen mijn stok om die 4 treden te nemen. Dan wacht ik rustig tot er iemand langskomt, en die vraag ik dan me te helpen. Die bijna dwangmatige behoefte aan aanspraak is er een beetje af, het gebeurt nu zelfs vaak dat ik een maaltijd eigenlijk liever alleen op mijn balkon zit, in plaats van babbel, babbel, babbel in een van de restaurants. Dat vind ik ook nog steeds leuk, alleen hoeft het niet heel de tijd.
Ik ben weer veel te lang aan het schrijven, het is al 10 uur geweest, en we hebben nu de intensive, en ShantiMayi wil dat iedereen goed uitgerust is, dus gauw naar bed.

Veel liefs, Chundra/Els Feenstra

Rondzendbrief 8, zaterdag 28 feb

Lieve mensen,

Dit is de tweede poging, ik had net een half uur geschreven zonder het op te slaan en toen ging de electriciteit uit, dom, dom, dom. We beginnen opnieuw. Dit wordt waarschijnlijk de laatste rondzendbrief, overmorgen begint de vipassana en direct de dag na vipassana, op donderdag, ga ik weg. Het is heel druk de laatste tijd, en ik vind het hartstikke leuk, dat ik gewoon een hele dag bezig kan zijn, zonder te hoeven rusten, maar ik merk dus ook gelijk dat ik de laatste nachten steeds slechter slaap. Dus ik kan dat toch niet echt hebben. Daarom ben ik blij dat de Vipassana bijna begint, niet alleen omdat Vipassana heel fijn is, maar ook omdat dan al die afspraken en dingen te doen afgelopen zijn. Dinsdagmiddag weer een concert, nu echt klassiek Indiaas, een citar-achtig instrument en een tabla, heel mooi bespeeld, het waren kennissen van mijn muziekleraar, en hij kwam ook kijken, de tabla-speler was nog erg jong, en tijdens het stemmen, zat hij steeds naar mijn leraar te kijken om te vragen of hij het goed deed, en dan kreeg hij een bijna onmerkbaar knikje van ja of nee. Zo lief.

Dinsdagavond in het restaurant bij de brug gegeten, hoorde ik ineens een zware plons. Even later kwamen er mensen van de brug vandaan, die zeiden dat er iemand van de brug af gesprongen was, en ze hadden hem nog horen roepen.  Anyway, woensdagochten ging ik naar havan, om 7.20 uur. Ik was wat vroeg, dus ik had nog tijd om even op het balkon naar de Ganga te kijken, zag ik vlak bij de oever een stuk felblauw doek, met daartegenaan een zwarte bol. Ik keek beter, en ik realiseerde me ineens dat ik tegen een lijk aan zat te kijken (ik keek ongeveer 20 meter naar beneden, en het was nog schemerig, dus zo goed kon ik het niet zien). Ik de hotelbediende roepen, die lag nog te slapen (dat doet hij in de tweedehandsboekenshop, annex receptie van het hotel). Het duurde even voor ik hem wakker had; hij ook kijken, en hij zou de politie roepen. Toen ik terugkwam van de havan geen politie, lijk lag er nog steeds, maar de hotelbediende zei dat de politie om 10 uur zou komen. Ik ging nog even slapen, en om 9 uur wordt er geklopt. De manager kwam me omstandig vertellen dat hij niet naar de politie zou bellen, een paar jaar geleden had hij hetzelfde probleem gehad (lijken in de Ganga zijn blijkbaar niet zo speciaal), en toen was de politie heel lastig: het kostte heel veel tijd, en ze moesten geld hebben voor thee, en voor taxi's, dus hij zei laat iemand anders maar bellen (vanaf de brug kon je het lijk zien: ik zag regelmatig groepjes mensen stoppen en wijzen). Het zat mij helemaal niet lekker: een lijk steeds zien is al een beetje creepy, maar wat me echt niet lekker zat was dat niemand verantwoordelijkheid nam, dat lijk zou daar weken kunnen blijven drijven, zonder dat iemand wat deed. Toen ben ik even later nog maar weer met hem gaan praten, toen zei hij in eerste instantie dat als het lijk er 's avonds nog zou drijven dat hij dan naar beneden zou klimmen, en het met een stok weg zou duwen van de kant. Toen heb ik hem gezegd dat die man misschien wel familie had, die dan helemaal niet zouden weten wat er met hem gebeurd was. (Hier was ik vorige keer gekomen, ik heb het nu gelijk maar even opgeslagen, hoewel we nu op de accu zitten, en die zal niet zo plotseling uitvallen als het openbare elektriciteitsnet).

Om 10.30 weer naar de intensive (we hebben vanaf maandag een 3-daagse intensive gehad, dat houdt in dat we samen met ShantiMayi een tekst doornemen, dit keer van Huang-Po, een Zen master, van 400 jaar terug. Een heel mooie, scherpe tekst, en een heel goede intensive) en toen ik de ashram binnenliep zag ik de hotelmanager, hij was wezen bellen in de ashram naar de politie. En toen gebeurde er iets tussen ons, ik heb hem heel ontroerd bedankt, ik vond het zo fijn dat hij dat gedaan had. Toen ik om half 1 terugkwam van de intensive, heb ik een tijdje echt bewust naar het lijk staan kijken, en toen heb ik de medicine boeddha mantra voor hem gereciteerd. En toen was het voor mij klaar, was het lijk zijn sinistere dreiging voor mij kwijt. En ikzelf voelde me ook weer anders: dat inderdaad het perspectief waarmee ik naar dingen kijk, weer een beetje verschoven was.

Toen gauw wat eten, en om half twee weer in de taxi voor de laatste afspraak met de tandarts. Toen ik terugkwam was het lijk weg, en zat de politie braaf rapprten te schrijven. Ik heb de identiteitskaart van het lijk gezien, ik moest wat voor ze voorlezen, want dat was in onze lettertekens geschreven, en niet in Hindi (daar snap ik echt niks van, dat ze voor dat
soort dingen, hun eigen taal niet gebruiken). Hij kwam uit Delhi, en hij had een foto'tje van een vrouw bij zich. De politie vertelde trouwens dat dit lijk niet van die man was die van de brug gesprongen was, want lijken komen meestal pas na twee of drie dagen omhoog. Wat ze daar verder mee doen?, maar misschien leeft die man nog wel gewoon.

Vrijdag gingen twee mensen die ik van een retraite met Bansi en Yashodhara ken trouwen, in Pool Chatti (waar ik vorig jaar met Bansi en Yashodhara geweest ben), en ik was uitgenodigd. Het was heel mooi om daar weer even te zijn (hoewel ze daar nu ook aan het bouwen zijn, een hele grote tweede verdieping bovenop een van de gebouwen. De bruiloft was prachtig, buiten alles versierd met bloemen, en veel ritueel (met bloemen en vuur en dergelijke, dat missen we echt zo in het Westen, hoewel, de wicca doen ook allerlei rituelen, en in de RK kerk). Een onderdeel is dat het paar 7 keer achter elkaar om het vuur heen moet lopen,de man voorop, en daarna 7 keer met de vrouw voorop. Ondertussen worden er door de gasten wensen uitgesproken, en tegelijkertijd worden die wensen op papier ritueel verbrand. 's Middags ben ik eerst in de Ganga gaan baden, koud, en daarna in haar zijrivier (men zegt dat het water daarvan uit China komt) die was heerlijk warm, daar kun je echt een tijdje in blijven liggen. weer die ene prachtige rotswand bewonderd, en lekker in de zon gezeten.

Dus ik heb van de week wel twee keer muziekles gemist, voor de tandarts en voor de bruiloft, we zijn nu met een andere rag bezig, Raga Beragi, eentje voor in de ochtend, deze compositie heeft mijn leraar voor mij gemaakt, en hij bezingt de blijdschap en het geluk van de mensen, toen Heer Krishna geboren werd, deze rag heeft voor mij het gevoel van dansende voeten in het bedauwde gras, maar ook, pas na een tijdje, een zoet verdriet. dat laatste lijkt in bijna alle Indiase muziek te zitten, als je goed luistert. Ik kan echt merken dat ik sinds vorig jaar met muziek echt
vooruitgegaan ben, hoe snel ik nu zo'n rag oppik, en de compositie kan zingen. Dat heb ik allemaal aan Bansi en Yashodhara te danken (en aan mezelf natuurlijk, goed oefenen betaalt zich terug).

Morgen om 9 uur ga ik de havan proefdraaien, dan moet ik alles doen, en gaat Surya, die de havan ’s ochtends altijd leidt, kijken of ik alles goed doe. Ik zou nog wel zoveel kunnen vertellen, over alle vogels die ik zie vanaf mijn balkon, en nog zoveel meer, maar ik ga nu ophouden, zit al bijna twee uur achter de computer, en dat is lang genoeg.
Oja, vanmorgen, ik was net terug van Havan en stond naakt, ik wilde me net gaan douchen, klopt de hotelbediende of ik mijn ontbijt wil: one soup, one toast, yes? Ik een beetje geirriteerd, waarom moet hij me nu storen, ik zou het straks zelf wel zijn komen vragen. Ik zeg OK, 10 minutes! Komt hij even later de soep brengen, en zegt dat hij nu direct naar de tempel gaat voor Shivaratri. Heeft hij dus moeite gedaan om mij voordat hij wegging mijn soep nog te kunnen brengen, reageer ik daar weer zo onbehouwen op. Alsof ik niks geleerd heb.

Nou, ik hoop dat jullie plezier gehad hebben aan deze brieven, ik in ieder geval wel aan het schrijven ervan. Tot ziens in nederland, Veel liefs, Chundra/Els Feenstra

Rondzendbrief 9 21 maart

Dag lieve mensen,

Zondag 16 maart. Kijk daar zit ik bij ons thuis achter de computer, ik hoor popmuziek van mijn kinderen, en we hebben net van de afhaalchinees gegeten. Ik ben terug, dus.

De laatste rondzendbrief was nog van voor de 2e vipassana, en dat lijkt nu echt alweer eeuwen geleden.

De tweede vipassana ging qua zittechniek veel beter dan de eerste, het lukte me echt regelmatig om een uur of zelfs 5 kwartier te zitten zonder me te hoeven bewegen, en alles ging veel gemakkelijker. Hier een stukje uit een mail aan Cees, geschreven afgelopen maandag 10 maart: "Vandaag uit Vipassana gekomen, iets eerder dan ik gepland heb, maar ShantiMayi drong er erg op aan dat mensen die weggingen, twee dagen de tijd namen om terug te komen, dus om 1/2 4 klaar met de laatste sessie, en daarna gelijk een satsang (mensen in Vipassana mogen niet naar satsang). Dat is nu ook klaar, en daarna weer babbelen, heel vreemd. Ik ga nog wel een rondzendbrief schrijven denk ik, maar dat doe ik vanuit huis. Het is een heel goede Vipassana geweest, het zitten, en de adem observeren gaat steeds gemakkelijker, ik kan nu gemakkelijk een uur zitten, zonder mij benen te hoeven strekken, alleen af en toe mijn rug van bol naar hol laten gaan, en soms een sjaal om mijn oren doen, want de tocht slaat erg gemakkelijk op mijn oren. Daarnaast heb ik ook het gevoel dat ik steeds dieper kom. Een keer, zat ik in het moment tussen uit- en inademen, en ik voelde het niet-iets, dat is volgens mij de plek waar de magie vandaan komt. Waar alles in potentie is, en niets manifest. Moeilijk op papier te zetten. Wat ik ook gemerkt heb is het volgende: als je dreigt in slaap te vallen, of je beweegt te veel, of je bent helemaal weg in gedachten, dan komt een van de care-takers je op het hoofd tikken, heel zachtjes. Ik was eens twee keer op het hoofd getikt terwijl ik volgens mij goed aan het mediteren was, en ik was annoyed. Toen merkte ik, als ze weer langs liepen, dat ik bijna hoopte dat ze me weer op het hoofd zouden tikken: dan kon ik verontwaardigd zijn, en dat ik dat leuk vond, om verontwaardigd te zijn. En toen herkende ik ineens zoveel van mijn leven daarin, hoe ik ook nu weer met dat WAO-gedoe helemaal in mijn verontwaardiging leef, de vermoorde onschuld speel, doorborduur en doorborduur op hoe slecht de anderen zijn, en ik goed dus/dan. Hetzelfde met de schuur van de buurman. Een deel van me wil dus graag al dit soort mishap, om maar verontwaardigd te kunnen zijn. Dat is wel een confronterend inzicht, maar het klopt zo goed.
Nu begint mijn linker arm te slapen, dus ik moet gauw ophouden. Ik zal het erg rustig aandoen, deze twee dagen die me nog resten. Ik vind het jammer om te gaan, maar heel fijn om weer thuis te komen."

Woensdag 12 maart: "Ik heb nu een paar heel emotionele dagen gehad, maar het is allemaal heel goed gekomen. Ben wel echt moe nu, maar ik heb mijn koffer al voor het grootste deel gepakt. Morgenochtend wil ik nog naar de havan, dan ontbijten, koffer verder inpakken en dicht doen, dan nog even baden in de Ganges, en dan is het 12 uur en moet ik uitchecken, dan ga ik lekker lunchen, en dan ga ik om 2 uur rijden. Het is weer veranderd, want ik rij nu samen met een paar nederlanders, die met Bansi en Yashodhara in retraite waren, dus het is allemaal weer prima op zijn pootjes terecht gekomen."

De emotionele dagen kwamen omdat ik begrepen had dat ik in de twee laatste dagen van de vipassana, terwijl ik officieel al gestopt was, toch nog af en toe mee kon doen met de meditaties. Toen ik dinsdagmiddag in de meditatiehal me klaarmaakte voor de middagsessie kwam iemand me vertellen dat dat niet de bedoeling was, en dat ze wou dat ik wegging. Dat vond ik heel moeilijk, ik voelde me weggestuurd, afgewezen, etcetera. Ik was zo verdrietig, dan maar zelf op mijn kamer proberen mezelf een beetje terug te vinden. Ik moest nog geld wisselen, dus ben ik dat uiteindelijk maar gaan doen. De winkel waar ik normaliter mijn geld wissel kon ik opeens niet vinden (dat heb je zo, dan kijk je zomaar over iets heen, zie ook verderop), dus ik ging bij de volgende wisselen, dat is zo'n winkel met allemaal India-dingetjes voor westerlingen, waar ik ook wel vaak kom. Daar hebben ze vaak door westerlingen gemaakte mantra-CD's opstaan (die CD's worden illegaal gecopieerd en ver beneden de prijs verkocht) en ook nu weer. Ik ging daar aan de toonbank zitten en heb wel een uur lang naar die muziek zitten luisteren, van ene Premo Deva, en ik voelde heel zachtjes al mijn boosheid en verdriet wegsmelten, zo bijna-huilend; ondertussen ging de winkelier rustig door met het bedienen van de andere klanten, terwijl hij om mij heen een soort psychische cocon van buiten het gedoe staan in stand hield, zonder woorden, zonder dat ik iets uit hoefde leggen, zonder iets overbodigs. Toen ik zover was om weg te gaan (nadat ik die CD gekocht had) gaf hij me als kadotje een ansichtkaart van Ganesha, en ik realiseerde me dat Ganesha de god is die obstakels op iemand's weg plaatst, om die vervolgens ook weer weg te halen, met bonus. Toen moest ik echt huilen, en ook dat liet hij rustig gebeuren, toen ik de tranen uit mijn ogen gewreven had, en mijn neus goed gesnoten, vroeg ik hem of ik een beetje presenteerbaar was voor buiten, en hij zei alleen dat het zo veel beter was. In de loop van de avond, tijdens het vertellen van dit verhaal aan andere mensen begon ik steeds beter te begrijpen dat al deze emotie ook kwam omdat ik me onzeker voelde ten aanzien van ShantiMayi, ze is mijn Guru, maar ik durfde eigenlijk niet om een persoonlijk gesprek met haar te vragen, in de angst dat ze me af zou wijzen, omdat ik niet belangrijk genoeg ben.... Toen ben ik de volgende ochtend om 5 uur wakker geworden, heb op mijn kamer een uur zitten mediteren, en heb die ochtend een gesprek met ShantiMayi aangevraagd en gekregen, waarin ze me onder andere nog uitgebreid heeft uitgelegd dat voornamelijk voor de mensen die nog in Vipassana zijn zulke strenge regels nodig zijn, anders zien ze iemand in en uit wandelen, en met andere activiteiten meedoen, en dan wordt het wel erg moeilijk om zelf strict in Vipassana te blijven. Verder heeft ze me ook toestemming gegeven om de havan te doen samen met anderen (dat is dat vuurritueel wat ik geleerd had). En ik ben zo blij dat ik het eindelijk aangedurfd heb om een gesprek met haar te hebben: wat een geweldige bonus heb ik van Ganesha gekregen.

En dan gaat ineens alles van een leien dakje: ik zou met iemand samen naar Delhi reizen, maar zij heeft toch besloten om langer te blijven. Dus loop ik woensdag via hotel Ishan naar het plein (dat hotel heeft een achteringang beneden tegenover mijn hotel en de vooringang 4 trappen hoger aan de andere kant op het plein, en trappen lopen gemakkelijker dan een steile straat) blijf ik even kletsen met een paar nederlanders die met Bansi en Yashodhara op retraite zijn geweest, blijkt dat zij ook de volgende dag naar Delhi reizen, dus kunnen we samen, is gezelliger en scheelt mij 1400 roepies.

Woensdagmiddag mijn laatste satsang, ik ben helemaal vooraan gaan zitten, en heb genoten, nog voor de laatste keer.

Donderdagochtend tijdens de havan stond er iemand te filmen, dat was een filmploeg die een film maakte over spiritualiteit in India, en dan ook nog speciaal over vrouwen, maar dat is vast voor de subsidie. Daarna ging ik genieten van mijn laatste ontbijt op mijn balkonnetje, en daar was de zelfde filmploeg weer, om vanuit ons terras de Ganges te filmen. Toen die dame me zag zitten heeft ze mij ook nog gefilmd, tevreden happend van een heerlijke geroosterde boterham en een banaan. Het grappige is dat omdat ik wist dat ik gefilmd werd, ik alles met veel meer aandacht ging doen. Misschien moet je wel altijd net doen of je gefilmd word. Daarna ben ik nog naar de arati gegaan (ook een ritueel) en daar waren ze weer aan het filmen, grappig hoor. Toen de laatste dingen inpakken, samen met de vrouw van de muziekleraar op de koffer zitten, om hem dicht te krijgen, dat lukte pas nadat ik er een groot beeld van Tara uit had gehaald, dat moest maar mee in de handbagage. Nog een laatste keer de Ganges in, je kan goed merken dat ook het water warmer wordt, drie keer ondergedompeld, en dan toch maar gauw weer eruit. Lunchen met mijn naamgenoot, en dan is het ineens 10 voor twee, en moet ik echt weg, de hotelbediende en een kennis mijn zware koffer en mijn zware rugzak naar boven naar het plein laten sjouwen, en zelf nog gauw even dag zeggen tegen mijn muziekleraar, die er maar niet genoeg van kan krijgen om tegen iedereen te zeggen hoe goed ik wel kan zingen, daar wordt ik wel een beetje verlegen van. En toen kwam de taxi toch naar beneden gereden, en hadden ze helemaal voor niets met mijn zware spullen lopen sjouwen.

Bij het inchecken hadden ze keurig voor een rolstoel gezorgd, en ik was blij om daar in te kunnen gaan zitten. Toen bleek dat mijn koffer veel te zwaar was, ik had 40 kilo terwijl het 25 mocht zijn. De vorige keren was het met wat overgewicht altijd zonder problemen gegaan, en nu was ik echt te ver gegaan. De boete was 200 euro!! Heel rustig blijven, diep ademhalen, met kalmte strategie bepalen. Dus ik gelijk heel zielig doen, van zoveel geld heb ik niet, en ik had echt niet in de gaten dat ik zoveel gewicht had, en verder heel rustig blijven zitten, nou toen mocht ik wel in het kantoortje komen praten, weer hetzelfde verhaal, toen mocht ik dingen uit mijn koffer halen, maar mijn handbagage zat ook al op het maximum, dus daar mocht niets bij. Toen ben ik daar op de grond gaan zitten, dingen uit mijn koffer halen, ik had behalve mijn rugzak ook nog een kleine schoudertas bij me, daar heb ik stiekem snel een paar van de zwaarste dingen in gedaan, een Boeddha beeld en de visitekaartjes van Siddha, en mijn thermos met thee, en mijn kruik waarin ik water van de Ganges in had gedaan om mee te nemen vroeg ik om te kunnen legen, dat kon verderop, dus die hield ik voorlopig bij me. Boeken en beelden uit mijn koffer gehaald, en in mijn rugzak gepropt, een prachtige stapel gemaakt van oude handdoeken en dergelijke en twee potten ghee (geklaarde boter, te gebruiken bij rituelen) om achter te laten, die zag er heel overtuigend uit. Toen alles weer dicht, mijn zeer zware schoudertas en de kruik en thermos op mijn schoot en rustig in mijn rolstoel blijven zitten, toen hebben alle mannetjes een hele tijd rond gelopen, mijn koffer en rugzak wegend en daar af en toe naar kijkend, en ik kon dankzij de rolstoel gewoon heel rustig blijven zitten, er wees er eentje naar mijn schoudertas, en ik een gebaartje maken dat dat niets voorstelde. En uiteindelijk mocht ik door, zonder iets te betalen. Met mijn Ganges-water. Daarna heb ik alles weer omgepakt van mijn schoudertas in mijn rugzak, en alle stewardessen die dat ding moesten tillen vonden hem uitermate zwaar, maar als je eenmaal door het inchecken heen bent, maakt dat allemaal niets meer uit.

Verder een heel rustige vlucht gehad. Bij aankomst op Schiphol was ik dankzij de rolstoel heel snel overal doorheen, ik kwam bij de aankomsthal en daar zag ik geen Cees, geen kinderen. Dus ik denk dat ze file hebben gehad onderweg en ik ga rustig op mijn koffer op mijn bagagekarretje zitten wachten. Ik had een mobieltje bij me, en ik steeds proberen te bellen naar Cees, maar op het ingeprogrammeerde nummer kreeg ik een raar toontje, zelf zijn nummer geprobeerd, en kreeg ik steeds de voice-mail. Ondertussen de laatste thee uit mijn thermos opgedronken. Toen heb ik mijn zus gebeld, om zeker te weten dat tenminste mijn mobiel werkte, en daar heb ik een 10 minuten mee zitten kletsen tot ik me realiseerde dat Cees mij nu misschien zou proberen te bellen. En jawel hoor, daar wordt gebeld. Ja ik sta hier te wachten op je, bij aankomsthal 1. Ja daar ben ik ook, en toen ik bezig was mijn omgeving te beschrijven draait er zich ineens een man om die op 2 meter afstand van me stond, ik hoorde Cees zijn stem ook van buiten de telefoon, en daar stond ie. en de kinderen stonden op 3 meter afstand ingespannen te kijken naar de mensen die door de deuren kwamen. Achteraf was het wel een grap...

En toen was ik weer thuis, heerlijk weer, de kleine narcissen waren al lustig aan het bloeien, en de grote kwamen open terwijl ik er naar stond te kijken.

Ik ben tot nu toe steeds rond 5 uur wakker geworden, dan zet ik een kopje thee, en ga op mijn bed een uur zitten mediteren, en daarna weer verder slapen. Verder vind ik het moeilijk wennen hier, ik word doodmoe van al die papierenwinkel van belastingpapieren invullen, en bezwaarschriften voor de WAO en afwijzingen, maar ik heb geleerd daar niet zo zwaar in te gaan, en als ik het per ongeluk toch doe, kom ik er ook weer redelijk gemakkelijk uit. En ik geniet van Cees en de kinderen en het is zo heerlijk om hier in de tuin in het zonnetje te zitten. En als ik geen moeite heb met de herrie van de cementmixer, dan moet ik ook tegen gillende en huilende kinderen van de buren kunnen, toch?

Ondertussen is het alweer vrijdag, ik ben nu een week thuis, en ik heb mijn eerste dipje alweer gehad van toch te veel willen doen en dan weer te moe en verdrietig zijn. Maar dat is ook weer over gegaan.

Tot ziens allemaal op verschillende gelegenheden, dit was echt de laatste van dit jaar, het was mij een genoegen om deze brieven te schrijven, het allerbeste,

Chundra/ Els Feenstra