Rishikesh 2015
(klik op een foto en je krijgt hem in het groot te zien, en in oranje verwijzingen naar de site)

1e brief, 9 februari 2015

Eerst maar even een foto een foto uit het vliegtuig waarin ik de zon gevangen heb.

Ik kwam afgelopen donderdag rond 8 uur in de ochtend aan, en ben eerst rustig gaan ontbijten, met mijn koffer nog bij me. Mushroom soup and omelet, samen met het laatste restje van het brood wat ik van thuis had meegenomen. Toen naar mijn guesthouse, de bedelaar die me vorig jaar had geholpen met mijn koffer sprong gelijk op om me weer te helpen (dat heeft hij dus een heel jaar onthouden), en hoewel ik me eigenlijk wel sterk genoeg voelde om de koffer de brug over te dragen vond ik dat zo leuk dat ik het hem liet doen. Bij Kamal was mijn kamer, dezelfde waar ik nu al voor het vierde jaar in zit, al klaar; ik heb lekker gedouched, en precies op tijd klaar voor de satsang om 11 uur. Een hoop vrienden en bekenden weer teruggezien, echt feest. Vroeger werd de eerste rij altijd vrijgehouden voor mensen die of net aangekomen waren of bijna weggingen, maar dat gebeurt niet meer zo officieel, maar het wordt wel geaccepteerd als je je dan een beetje er tussen wurmt. ShantiMayi komt binnen, kijkt rond, ziet me en zegt mijn naam, en ik ben er gewoon. In de middag nog een half uurtje op bed gelegen, toen was er een women’s meeting, naar de zonsondergang gekeken, kwam ShantiMayi even bij het raam om met me te praten.

Na het avondeten even naar de winkels om een waterkoker, een nachtlamp en thee, wasknijpers en een stukje waslijn, en plastic badkamerschoenen te kopen (de douche is tussen de deur en het toilet, dus je kan kiezen tussen natte sokken, een vieze vloer van je schoenen of badkamerschoenen kopen), en ik ben al helemaal gesetteld. Vorig jaar heb ik nog een tijdje gewacht op een terugslag, maar ik denk nu geeneens meer dat die komt, maar je weet nooit natuurlijk. Wat een verschil met vroeger. India is altijd een goede graadmeter voor hoe sterk ik eigenlijk ben: in Nederland ben ik toch altijd geneigd om zonder veel na te denken mijn activiteiten aan te passen aan mijn capaciteiten, hier is er een soortement objectief dagschema, en ik kan dan goed zien hoe moeilijk of makkelijk ik daarmee rond kan komen.

Vanmiddag was er een concert van Krishna Das, daar zijn we met een heleboel van de sangha heen geweest. Ik hou niet zo van kirtan (voorzang en nazang), maar hij kan dat echt prachtig neerzetten, wat een stem! We waren alleen niet zo’n goed publiek, want vaak kwam er niet direct een volle nazang, er zaten blijkbaar niet zoveel mensen tussen die hem goed kennen, maar na de tweede keer lukte het meestal wel. Het was een enorme zaal, ik denk wel bijna 1000 mensen, en ik zat helemaal vooraan (zie foto de open plek), en dan komt alles toch wel het sterkst binnen.

Daarna bij een nieuw restaurant eten, en die hadden van alles glutenvrij, pannekoeken en noodles, als je het van te voren vraagt, kun je zelfs pizza glutenvrij krijgen. Er zijn hier een aantal zeer ondernemende types, die heel snel in staat zijn om op de wensen van de westerse toeristen in te spelen, maar mij hoor daarover niet klagen. Het is al bijna half 11, bedtijd.

2e brief, 13 februari

Met de tablet kan ik de foto's die ik wil invoegen niet vinden als ik in het blogprogramma zit, ik had toen ik nog in Nederland was meer moeten oefenen (de foto's die hierboven staan heb ik er later ingezet). Met daarnaast het geworstel om als er dan internet verbinding is ook nog verbinding met Nederlandse sites te hebben, of überhaupt Europese ben ik nu geneigd om het op te geven, het is zo frustrerend en ik heb wel wat anders te doen met mijn tijd.

Behalve dat gedoe met computers gaat het heel goed, heel fijne satsangs, drukbezocht ook, mooie gesprekken met lieve mensen, alleen een beetje weinig rustige stiltetijd. Bij Kamal heb je geen privé balkon, en dan is de neiging heel snel om bij mensen te gaan zitten en te gaan babbelen, en dat is altijd heel fijn, maar ik heb echt tijd nodig om rustig bij mezelf te zijn, en tegen Cees kan ik bij het ontbijt wel zeggen: en nu even stil, maar bij anderen kan dat natuurlijk niet. Maar ik wil ook teveel dingen doen, zo heb ik deze week naast de intensive van 8 tot half 10, satsang van 11 tot half 2, ook nog een taichi klas gedaan, en dat is veel meer dan ik thuis gewend ben, en dan ook nog al die sociale etens. Dus ik ga nu vaker rustig alleen zitten, en vaker in ShantiMayi tuin. Yes.

Ik had maar twee stellen kleren meegenomen, dus ik moest nodig wat kopen. Eerst bij een winkeltje waar ik vaker kom gekeken, dat is een van de mensen die ik onderweg altijd groet. Ik daar kijken naar een rok, maar ik kon niks passends vinden. De volgende dag bij een andere winkel meer succes, en toen ik daarna met mijn nieuwe rok bij de eerste winkel langsliep, gaf hij me gelijk een compliment voor mijn mooie rok, en dat vind ik zo fijn, zonder enige hint dat ik bij hem had moeten kopen.

Het weer is mooi, in de ochtend en na zonsondergang nog sjaals en vesten, maar rond de middag is het heerlijk even in de zon opwarmen, waarna het snel te warm wordt en ik de schaduw opzoek. Het enige nadeel van zo laat in het seizoen in Rishikesh zijn is dat ik nu de krokussen en de narcissen ga missen in mijn eigen tuin. En dat is wel een groot nadeel.

Het is nu kwart voor 4, ik heb besloten niet naar de tai-chi te gaan, dat is teveel, ik ga nog even hier op het terras zitten, het laatste glutenvrije koekje eten dat mijn dochter nog voor me gebakken heeft, en dan naar ShantiMayi tuin, kraaltjes rijgen.

3e brief 16 februari

Ik heb de fototoestand nu zo gedaan dat ik ze in de dropbox stop en dat Cees, mijn man ze op de blog zet, samen met wat ik hem in een email schrijf, zelf bloggen heb ik opgegeven, met de slechte internetverbinding, en mijn stupiditeit om niet in staat te zijn om foto’s te vinden als ik in het blog ben, dit geeft mij in ieder geval een hoop minder frustratie.

Het is nu de dag voor Shivaratri, heel onrustig op straat, overal mannen met twee of drie op een brommer, met vlaggen, en de kleuren van India opgeschminkt, het lijkt meer op de oploop naar een voetbalwedstrijd dan een religieus feest.

Vanmorgen om 8 uur meditatie intensive, tot half 10, dan lekker lang tijd om te eten, altijd in Ishan, en altijd genieten van de zon die net over de berg is, en Ganga met de brug naar de overkant.

Meestal zit ik daar vrij rustig, maar nu met de intensive komen er meer van de sangha eten. Om 11 uur satsang gehad, tot 1 uur, en toen hier bij Kamal’s lunchen, vroeger kocht ik altijd zelf curd en fruit, maar nu laat ik het lekker door de kok hier klaarmaken, dan heb je meer verschillende soorten fruit, hij doet er altijd wat granaatappel in bijvoorbeeld, en je hebt er geen gedoe aan. Ik heb een foto gemaakt vanaf de brug. Het is het gebouw in het midden, natuurlijk, want daar richtte ik de foto op. De onderste verdieping zit tegen de berg aangeplakt, en daar overstroomt het als het water erg hoog komt, dan heb je de begane grond met een groot terras en een aantal kamers, daar heb ik de meest linkse van. En dan nog een verdieping erboven, ook met kamers. Kamal zelf woont verder naar achteren, langs de weg.

Dan heb ik nu een anderhalf uur vrij, en daarna, om half 4 is er weer een meeting van de vrouwen om iets voor te bereiden. En daarna weer in ShantiMayi tuin zitten. Zo komt de dag wel vol, maar je hoeft natuurlijk niet overal naar toe, en dat doe ik ook niet, in de ochtend is er ook nog een havan ceremonie, en een Gayatrimantra recitatie, en om half 5 in de middag is er nu yoga, dus ik ga echt niet overal naartoe.

De apen zijn trouwens heel vredevol op het moment, ze lopen rustig op een meter afstand van je langs, en als jij niet agressief met een stok zwaait of je tanden laat zien, doen zij het ook niet, en er zijn nu vaak twee honden, die op de ashram wonen.

Dit is het voorlopig weer even, volgende keer schrijf ik over mijn uitstapje naar Dehradun waar ik een harmonium gekocht heb.

4e brief, 22 februari

Ik zit lekker binnen op mijn kamer met een kopje thee, buiten waait het hard, het heeft vanmorgen geregend en geonweerd. Prachtig, de kleuren van de lucht, de elctriciteit voelbaar. Dit was voor mij dit jaar de eerste regen, en het duurde maar kort. Gisteren na een volle dag nog naar een restaurant geweest een beetje de heuvel op, het bestaat blijkbaar al drie jaar, maar het is buiten mijn dagelijkse cirkel, dus ik was er voor dit jaar nog niet eerder geweest, samen met een Nederlandse vriendin. In dat restaurant kwamen we twee oudere Indiase dames tegen, die bij Mooyi geweest waren, een andere meester die hier in de buurt satsang geeft. Mooyi komt uit Jamaica, en ik vroeg hoe ze dat nu vonden dat ze als Indiasen, in India gaan luisteren naar een Guru uit Jamaica. Dat vonden ze wel grappig, de ene vertelde ook dat zij als kind zonder geloof in wat dan ook opgegroeid is. Iedere meester wijst uiteindelijk naar dezelfde boodschap, het verschil tussen een meester en een guru is de devotie van de discipel, naar de guru. Vanmorgen op satsang had ShantMayi het ook over de relatie tussen meester en discipel, en zij noemt dat die devotie omgekeerd precies even groot is. En zo gebeurt het iedere keer, ik praat met mensen ergens over, of er gebeurt iets, en het komt direct terug in satsang. Op de terugweg uit het restaurant, over de trappen naar beneden, deed mijn enkel wat moeilijk, dus ik heb mijn afspraak om vandaag na satsang naar Rishikesh te gaan maar gauw afgezegd. Ik heb genoeg tijd hier, dus ik hoef alles niet in een paar dagen te proppen.

Afgelopen zaterdag was ik weer naar Haridwar geweest, ik koop altijd graag zo snel mogelijk een harmonium, ik wil er graag op kunnen spelen hier, en het is een beetje raar om een harmonium mee te nemen naar India, dat is iets als Goudse kaas meenemen naar Nederland. zo heb ik al een stuk of 5 harmoniums mee terug naar Nederland genomen, de meeste weer doorverkocht, alleen die van vorig jaar was ter vervanging van mijn oude, die al meer dan 15 jaar heeft dienstgedaan. Ik ben samen met Madhu gegaan.

Ze zijn echt overal bezig om van tweebaans vierbaanswegen te maken, ook het laatste stuk van Delhi naar Rishikesh. En dus ook van Rishikesh naar Dehradun. Als er in Nederland aan de weg gewerkt wordt, wordt alles altijd keurig kilometers van te voren aangegeven: langzamer rijden, wegversmalling, hier ritsen, etc. In India niet, als je mazzel hebt ligt er ergens een halve boom, ten teken dat het stuk weg nog niet klaar is, maar meestal is het zo dat je gezellig met de tegenliggers op een stuk weg zit, en dat er dan ineens een middenberm komt, en je er dan maar voor moet zorgen aan de goede kant te zitten, en zonder waarschuwing heb je ineens weer tegenliggers. Madhu wilde zaad kopen van rode wortelen, dus zijn we naar een nursery gegaan, ik ben altijd dol op mooi onderhouden tuinbouw.

Het eindigt er natuurlijk mee dat ik zaad gekocht heb van allerlei bloemen en dat Madhu niet kon vinden wat ze zocht. Ik neem me voor om dit jaar serieus plantjes te gaan zaaien, en er goed voor te zorgen. En ze hadden ook allerlei fruitbomen, maar die kan je natuurlijk moeilijk in de bagage meenemen. Er stonden ook allerlei bomen te bloeien.

Ik heb een heel mooi harmonium gekocht, maar je kan goed merken dat alle prijzen omhoog gegaan zijn, ook voor de taxi, en dan is de koers van de euro ook nog aan het zakken. Dit harmonium is voor een nieuwe leerling van me.

Pratap Music House is midden in het  centrum van Dehradun,  of je kan beter zeggen dat het winkelcentrum zich ontwikkeld heeft om de winkel heen, want de winkel ziet er uit of hij al 100 jaar bestaat. Het is een straat van 2 keer 2 banen, met daarnaast een ventweg, waar auto’s links en rechts geparkeerd staan. Toen we weg wilden rijden kon dat niet omdat mensen gewoon hun auto op het rijgedeelte van de ventweg hadden staan en ondertussen een boodschapje gingen doen. Als een van de geparkeerde auto’s weg wil, moeten er allerlei chauffeurs gezocht worden, de een zo ver mogelijk naar achter, de ander wat vooruit, kan de derde er net langs enzovoort. Voor de chaos op de weg gebeuren er relatief weinig ongelukken. Als je Nederlandse chauffeurs hier zou laten rijden, zouden ze er een veel grotere puinhoop van maken. Ik zocht toen het restaurant waar ik vorig jaar naar toe geweest was, maar dat kon ik niet vinden, toen hebben we in een meer op indiërs gericht restaurant gegeten, waar de affluente jeugd zich ophoudt, en het is grappig, als je altijd gewend bent om in vergetarische restaurants te eten voelt het zelfs een beetje zondig aan, al die kip en vis op het menu. Rishikesh, als een van de heiligste steden is strict vegetarisch, en alcoholvrij, en je kan fikse boetes krijgen als je je daar niet aan houdt. Er zijn in Laxman Jhula een paar restaurants die eieren serveren, maar dat schrijven ze niet op het menu. Toen zijn we naar de ashram waar Ananda Mayi Ma gewoond heeft gegaan, een  belangrijke Indiase heilige vrouw. Madhu was daar nog niet geweest, en ik wilde er graag nog een keer heen. Het is heel simpel, een beetje knullig gemaakt museumpje, met zwartwit foto’s met handgeschreven bijschriften. En door een glazen deur kan je in haar slaapkamer kijken. Maar de sfeer is er heel sereen, heel devoot, en het is fijn om daar beneden in de tempel een tijdje te zitten, terwijl iemand hardop in een van de heilige schriften aan het lezen is, en ondertussen naar haar foto’s te kijken. Toen we weggingen kregen we allebei nog een foto mee, zo een later ingekleurde zwartwit foto. De linker heb ik op internet gevonden.

Nu ik dit schrijf is het al een week geleden, en het lijkt al een eeuwigheid. Sindsdien heb ik nog maar twee keer gespeeld op het harmonium, ik heb gewoon geen tijd genoeg, niet om te schrijven, en niet om te spelen. En nu wil ik nog over Shivaratri schrijven, dat komt de volgende keer wel.

5e brief, 26 februari

Terug uit satsang, fruitcurd gegeten, eventjes plat op bed gelegen. Drukke dag vandaag, eerst om 10 uur klein vergaderingetje met de muzikanten, morgen ga ik weer voor het eerst spelen, en we beloven elkaar allemaal weer plechtig echt om 10 uur te komen, om tijd te hebben voor soundcheck en af te spreken welke chants we zullen offeren. Nou, ja, dat zal regelmatig nodig zijn om dat weer tegen elkaar te zeggen.

Straks val ik in voor de Ganesha puja, en dan een afscheidseten, het is weer de tijd dat mensen weggaan. Ik wil eigenlijk ook nog naar Rishikesh, maar dat moet maar vrijdag, donderdag zijn veel officiële winkels gesloten daar. De meditatie intensive is afgelopen, en je kan dan weer bij de volgende aanschuiven, maar mijn uitdaging is om dingen zelf zonder groep, met zelfdiscipline te blijven doen. Dus ik heb met mezelf afgesproken om het nu hier zelf te blijven doen, rustig op mijn kamer. Tot nu toe, drie keer, is dat goed gegaan.

Waar waren we gebleven? Shivaratri, de nacht van Shiva, de god van vernietiging is altijd tijdens een nieuwe maan. Hier een foto van een standbeeld van Shiva aan de ene kant van de brug. De fontein wordt altijd gerepareerd vlak voor Shivaratri, en een paar dagen later is ie weer kapot, of misschien alleen maar uitgezet, wie weet. Deze regio is behoorlijk op Shiva gericht, en andere streken weer meer op Krishna. Ik ben er nog steeds niet achter of dat nou hetzelfde is als ons verschil tussen protestanten en katholieken. Voor Shivaratri wordt altijd een puja gedaan door de Indiërs in de mandir, waar meestal niet veel van onze sangha komt. Onderdeel van de ashram, maar een stukje erbuiten is een Shivatempel, waar een hele grote lingam staat, die bij feesten uitbundig versierd wordt met bloemen.

De lingam, Shiva's mannelijkheid zullen we maar zeggen, moet koel gehouden worden door er steeds water op te druppelen, omdat anders zijn vernietigende kracht ontketend wordt. Bovenaan op de foto zie je een soort bak waar water in gedaan kan worden, wat dan naar beneden druppelt.

Op deze foto zie je de pandits van de ashram dat ook doen met een kleinere lingam, uit een soort hoorn spuit het water met een boogje omhoog, op de bovenkant van de lingam. In de tempel gaat onze sangha dan om 2 uur ’s middags zingen. En daarna de sangha van Prem Baba. We hebben dan om 11 uur in de avond nog een afsluitende ceremonie met alleen onze sangha, maar dat heb ik niet gehaald, ik was te moe. Hier nog een foto van de tempel na donker.

Ik heb snel last van tocht op de oren, dus ik had vaak een muts op. Dat was niet zo handig, dus had ik bedacht om twee vlechtjes te maken zodat het haar over mijn oren valt, en dat werkt, met vlechten heb ik minder last van kou op de oren. Deze foto is genomen tijdens het Shivaratri zingen.

Er zijn hier enorm veel restaurants, en ieder jaar komen er meer, heel fancy sommigen, modern ingericht, en heel simpele, met ijzeren stoelen en formica tafels, waar je alleen maar simpele Indiase gerechten kunt krijgen, ze zijn echter wel razendsnel met serveren, binnen 10 minuten heb je vaak je eten al.  Een leuk gerecht wat ik dan weleens eet is masala dhosa.

     

Het is een soort pannenkoek van rijstmeel waar een hoopje aardappel in gestopt wordt, geserveerd met sausjes. In de meer fancy restaurants duurt het soms wel een uur voor je je eten hebt, en ik heb gewoon geen zin om altijd zoveel tijd te besteden aan eten.

Vandaag heeft het veel geregend en gewaaid, maar toen ik bezig was met voorbereiden voor de Ganesh puja druppelde het alleen maar een beetje. En ik had weer wat met een aap. Ik vergeet nu bijna nooit meer een stok mee te nemen in ShantiMayi tuin. Dus ik had nu keurig een stok bij me, maar iemand anders zonder stok ging de tuin in, toen ik eruit liep, dus heb ik hem de stok gegeven, en net toen ik de trap omhoog wilde nemen kwam er een forse mannetjesaap voor me staan, ik twee stappen naar achter, hij twee naar voren, en hij ging niet weg. Toen heb ik heel rustig please help come geroepen, ook weer niet te hard, anders zou die aap nog agressiever worden, echt bang was ik niet, wel beducht, en toen kwam de man aan wie ik de stok gegeven had, en Sahara allebei te hulp. Ze hoefden niks te doen, de aap liep gauw weg.

Hier nog een zonsondergang.

Ellen is gearriveerd uit het zuiden, ze had geen kamer gereserveerd hier, maar ze heeft er nu een gekregen in het basement, maar daar is alleen een koudedouche. Ze hoopt gauw door te stromen naar een kamer op deze verdieping. Dus staat ze nu lekker hier op mijn kamer te douchen. Maar het is al na 10 uur, dus ik ga gauw slapen, morgen voor het eerst spelen op satsang.

6e brief, 4 maart

Het regent en het regent, gisteren af en aan en vandaag de hele dag. Vrijdag heeft het ook geregend, alleen zaterdag was het droog. Dat heb ik nog niet meegemaakt. In januari is de kleine regentijd, dan soms nog een bui in februari, maar het is nu maart. Het is half 4 in de middag en ik zit op mijn kamer, met twee vesten over elkaar heen aan, en mijn benen onder de deken. Ach, eigenlijk helemaal niet slecht, wel lekker gedwongen rustig aan doen. Hier nog een foto van het terras bij Kamal in de regen.

Zaterdag naar Phool Chatti geweest, dat is een ashram een uur wandelen of 20 minuten met de taxi stroomopwaarts. We zijn niet naar de ashram geweest maar naar het strand, met ons 12-en in een jeep. En als we Indiërs waren geweest had er nog wel wat bij gekund.

   

Amrita, een dame van bijna 80, komt nog steeds hiernaartoe, die vraagt me om het uitje te organiseren, we spreken dan af voor zaterdag 12 uur, maar dan is er in de ashram wat te doen, dan wat later, eerst zijn we maar met 5 of zo, dan willen er ineens meer mee, denk ik aan twee jeeps, 8 mensen kunnen comfortabel in een jeep. Dan gaat het ding in de ashram weer niet door, gaan we toch wat vroeger, zijn we met 9 mensen aan het wachten op de rest, zeg ik ga alvast maar, dan wacht ik op de rest, doen ze dat niet, gelukkig, ga ik toch maar mee, en komen er toch weer wel een paar opdagen, en dat proppen we er dan ook maar in. Was uiteindelijk alleen Madhu te laat op komen dagen, die heeft toen in haar eentje een taxi genomen, en heeft ons later toch nog gevonden.
Afgelopen zomer is er een grote vloed geweest in de Ganges, en het grote strand was helemaal weg, met een beetje klauteren nog een mooi strandje gevonden. Ook badend houden we ons heel decent, tot en met schouders en knieën bedekt, het heeft wel wat ouderwets. Eerst wat eten, iedereen neemt fruit of koekjes mee, dat leggen we op een doek, meestal eentje van mij, deze heb ik al sinds Zambia.

Het water is nog steeds behoorlijk koud, dus baden is niet veel meer dan heel langzaam erin lopen, dan de Gayatri mantra reciteren, drie keer kopje onder, en er gauw weer uit. Ganga is namelijk een godin: als meisje had ze iets onbetamelijks gedaan, ze had geloof ik een God uitgelachen (dat heb ik gelezen in een kinderboek, dat wist ik nog niet). En als straf moest ze dan naar de aarde toe, maar niet direct. Dan komt het deel wat ik al wist: er was een grote crisis, en om te helpen moest Ganga haar straf ondergaan. Maar omdat ze het zo goed deed, was haar beloning dat alle mensen voor haar zouden bidden als ze een bad in Ganga namen. Zoiets, dit soort verhalen worden steeds aangepast, afhankelijk van het punt wat je wilt maken.

We maken allemaal ook onze eigen rituelen, hier laat Amrita een bloemen bootje gaan. Deze bootjes worden gemaakt van een groot blad wat in een vorm gestanst wordt, en dan gedroogd, dus als het zinkt, laat het alleen maar organische resten achter.

    

Daar ben ik ook nog. Meestal kom je zelf niet op de foto’s die je zelf maakt, het is leuk als iemand aanbiedt om met jouw camera een foto van jou te maken. Dat zal ik zelf ook wat vaker doen, de opdracht in Shanti Mayi's laatste nieuwsbrief was om iedere dag iets voor iemand anders te doen, wat je graag zou willen dat iemand anders voor jou zou doen. En dat is een mooie gedachte.
Ik zag ook nog een paar rare vormen in het zand, net onder een overhangende rots, dus of dit nu door de regen gekomen is, of dat een of ander beest dit gemaakt heeft weet ik niet. Mijn man zet deze brieven uit de email op het blog, dus als hij het weet mag hij dat hier invullen.

     

En dan de kleuren van de stenen, zo mooi, en de kleuren worden voller als de stenen nat zijn, deze foto is van stenen net onder een laagje water. Het eind van een heerlijk uitje.

In de ochtend word ik vaak vroeg wakker van een geluid, een soort geslijp in het steegje net naast mijn kamer. Vorig jaar kwam ik erachter dat dat was van het schoonmaken van suikerrietstengels. Deze meneer op de foto doet dat. Die stengels worden dan uitgeperst, en met wat munt en wat zout wordt dat een heel lekker drankje. Hij bood zelf aan deze foto te maken, helemaal zonder hulp van ShantiMayis nieuwsbrief….

    

Als het regent worden er overal van die dunne wegwerpregenjassen verkocht. Aan een kant van de brug staat er dan iemand met roze, en aan de andere kant met groene, en vervolgens zie je dan allemaal plukjes mensen met dezelfde kleur, en dat gaat dan mixen.

Ikzelf gebruik die dingen niet, ze zijn heel snel kapot, en lastig aan en uit te krijgen, en je creëert weer veel extra plasticafval. Vandaag zagen we een paar apen spelen met van die dingen. Ik doe gewoon een wollen omslagdoek over mijn hoofd, en zodra ik ergens binnen ben hang ik hem te drogen, en eronder ben ik behoorlijk droog gebleven, alleen de rand van mijn rok werd steeds nat, als ik dan ging zitten, liet ik die breed om me heen liggen, zodat ik daar niet nat van werd.

Zondag zo tussen de buien door naar Rishikesh geweest, naar de kleermaker, die gebruikt zo een prachtige oude schaar.

En naar de kralenshop, ik heb nu maar weinig kralen gekocht, ik heb zo ongeveer alle kleuren die ze verkopen al in voldoende hoeveelheden. En nog naar een paar winkels waar Madhu naar toe moest, dat is leuk zo leer je weer een paar andere winkels kennen.
We zijn daar naar een restaurant geweest, met allemaal grote tafels waar je aan kan schuiven, vrijwel alleen Indiërs komen daar, en ze hebben dan aan de muur allemaal platen van goden en godinnen , en heilige teksten. En men vindt het dan al gelijk heel goed als je daar een paar van herkent. Het is er heel chaotisch, maar ze hebben een razendsnelle bediening.

Vandaag scheen eindelijk de zon weer. En ik was nog koud vannacht, mijn benen worden niet echt warm, dus ik had vanmorgen vroeg naar de meditatie twee rokken aan, en een legging en beenwarmers, en flink wat bovenkleren, tussen meditatie en satsang heb je dan een ruim uur om te eten, en dat is eigenlijk niet genoeg om terug naar mijn kamer te gaan, maar ik was intussen helemaal bezweet geraakt, dus heb ik onderweg, bij dezelfde winkel waar ik vorige keer niet kon slagen een nieuwe blouse gekocht, de verkoper was nergens te bekennen, dus ik maar gauw mijn rok omhoog en daaronder mijn t-shirt uit en de blouse aangedaan. Hij kwam nog net op tijd om mijn geld aan te nemen, anders had ik gewoon de blouse meegenomen, en het hem later verteld.

Het is weer heerlijk de zon, ik heb hem gemist, maar er zijn nog steeds wel wolken, dus misschien zijn we er nog niet vanaf. Nog even deze zonsondergang.

7e brief, 12 maart

Het is nu dinsdag, alweer een week geleden dat ik geschreven heb. Ik ben nu over de helft van mijn verblijf hier, en ervaring heeft me geleerd dat de tweede helft altijd veel sneller voorbij gaat dan de eerste. Rishikesh schijnt de Yoga hoofdstad van India te zijn, en de afgelopen week waren er twee yogafestivals, met ongeveer dezelfde titel en exact  over dezelfde periode. Ik ben heel benieuwd hoeveel mensen per ongeluk bij het verkeerde  festival beland zijn. Dat gebeurt trouwens ook bij de satsangs van ShantiMayi en Prem Baba, ze beginnen allebei om 11 uur, en beide satsang hallen staan precies naast elkaar. Maar ja wat is verkeerd, en wat is goed?

ShantiMayi was uitgenodigd om satsang te geven op zo een festival, en dan stuurt de organisatie gelijk gratis twee bussen voor de sangha om ook te komen, uiteindelijk zitten er dan 40 of 50 mensen van de sangha, en misschien 20 Indiërs in de zaal (waarvan waarschijnlijk de helft van de organisatie). Ik ben dan toch benieuwd naar het verdienmodel van zo’n festival,  ik schat in allemaal subsidie, en dan willen ze met plaatjes van volle zalen laten zien dat het een succes is.

Ik heb daar harmonium gespeeld, en Arjuna fluit. Ik zat pal naast ShantiMayi, dat voelde heel speciaal. Iets waar ik van tevoren helemaal niet aan gedacht had is dat je dan na de muziek, tijdens de stasang zelf heel zichtbaar bent, en je echt heel goed op moet letten zo min mogelijk te bewegen, niet met je voeten richting publiek, en zeker ook niet naar ShantiMayi,  dus eigenlijk helemaal nergens heen, niet gapen, of weet ik wat. Ik had een nieuwe punjabi gekocht, een jurk met splitten met een broek eronder, en toen er even gewacht moest worden op de zaalmicrofoon, fluisterde ze me toe, nice dress!
Ik had gehoopt dat er foto’s op facebook zouden komen hiervan, maar helaas, ik kan dus niets laten zien hiervan.

Hier wel een foto van wolken, het blijft af en aan steeds regenen, dat betekent wel dat de temperatuur nog steeds lekker koel is, ik weet nog van vorige keren dat het begin maart al echt heet is. Nu is het drie uur in de middag en ik zit binnen, zonder sokken aan, en mijn voeten zijn koud, en in de nacht heb ik nog steeds twee dekens, maar als de zon schijnt kan ik er rond de middag niet echt lang in zitten.

De dag na het festival was het alweer Holi, het feest van de kleuren, ik weet nog steeds niet wat de oorsprong van het feest is, maar voor mij gaat het over overgave. Iemand, iedereen, komt in jouw persoonlijke ruimte en besmeert je gezicht met gekleurd poeder. Het vergt durf om dat zonder afwering te laten gebeuren. Veel mensen van de sangha blijven op Holi de hele dag binnen, of durven alleen naar buiten helemaal ingepakt, en met het haar helemaal onder de kokosolie, maar ik vier het altijd, en vind het jammer als de kleur er na een paar dagen al uit is. Hier een mooie foto van een vriendin.

Eergisteren was Ellen jarig, ze had taart gekocht en chocola. En we hebben nog gezongen met ons allen.

    

Een paar dagen geleden had ik een gesprek met een jongeman die een viool bij zich had, over harmoniums en zo, hij was er naar een op zoek en wilde graag de mijne zien. Hij noemde zichzelf een student of music, en ik noemde mezelf een teacher, toen hij op mij  harmonium speelde bleek dat hij heel goed was met zijn stem, en veel meer over muziek wist en kon dan ik. Toen ik daar later nog eens over nadacht, bleef ik bij mijn woordkeuze, zijn doel is te leren, en zelf steeds beter te worden, mijn doel is om het mantra zingen te verspreiden, en mensen de gelegenheid geven, om zelf te zingen. Daarvoor is het helemaal niet nodig, misschien zelfs werkt het tegen, als ikzelf heel goed wordt, allerlei embellishments leer. Ik wil het zingen, en zeker het spelen op instrumenten zo simpel en puur mogelijk houden, om de aandacht niet af te leiden van wat we zingen.

     

En als laatste, natuurlijk, nog een paar mooie zonsondergangen, sorry ik kan het niet laten. De drukke tijd begint nu te komen, ik ga weer Ganesh puja doen, en meer muziek, en ik wil ook nog zo vaak mogelijk met de meditatie meedoen (ik had ShantiMayi gemaild dat ik het zelf op mijn kamer wilde doen, ze mailde terug, er is plaats, kom).

8e brief, 20 maart

Lieve mensen, dit wordt de een na laatste brief, het wordt er een met veel foto’s en weinig tekst. Foto’s kijken vinden we toch allemaal het leukste, en op de uitjes na is alles toch hetzelfde als de voorgaande jaren, behalve dan dat ik Coyote steeds iets sneller doorheb. Coyote, de trickster, stelt ons steeds op de proef, zet een situatie voor je neer, die, speciaal voor jou, moeilijk is. Ik had het vroeger heel sterk met me buitengesloten voelen, ZE gaan samen iets doen, en ik mag niet mee. Af en toe kom ik die nog tegen, en soms, met name als ik moe ben voel ik die nog een beetje. En er zijn andere dingen, o die doet dit niet zo goed, ik kan het veel beter, waarom vragen ze niet aan mij om het te doen....Dank je wel Coyote, iedere test maakt me sterker.
Alweer een week geleden ben ik in plaats van naar ShantiMayis tuin te gaan, naar een restaurant gegaan voor de zonsondergang, ik had een afspraak en ze wilde een beetje vroeg eten. Ik heb me daar heerlijk geïnstalleerd, met mijn kralen. De bank was erg slordig, maar het zat goed genoeg.

Lydia zat daar ook heerlijk te genieten, met uitzicht op het strand.

Dit restaurant zit precies tegenover de SachaDham Ashram, waar we altijd naar toe gaan, en over het water van de Ganges ziet het er heel anders uit. Het linker grote gebouw is bovenaan de hal waar wij satsang hebben, met daaronder de keuken en eetzaal van de ashram, en nog slaapkamers denk ik, dat weet ik eigenlijk niet zo precies. Het rechter gebouw is daar een paar jaar geleden door Prem Baba sangha neergezet.

 

Daar gaat de zon. Je kijkt hier dus net vanuit een andere hoek naar dezelfde bergflank als vanuit de tuin van ShantiMayi. Rond zonsondergang word er tegenwoordig op steeds meer plaatsen een Arati gedaan, het lijkt een beetje een wedstrijdje, wie kan er de grootste vlammen maken.

We waren van plan om afgelopen weekend naar een natuurpark te gaan, maar de minister van bosbouw of zo wilde de lodge gebruiken waar wij zouden overnachten, zoiets heeft natuurlijk voorrang, dus gaan we aanstaande zondag. Toen hebben we een dagtrip naar de Vachista cave gemaakt, dat is een grot waar ene meneer Vachista gewoond heeft. Hij was de Guru van Ram, en Ram is een incarnatie van de god Vishnu, die iets van 40000 jaar geleden op aarde leefde. Waarschijnlijk is het al heel lang een bewoonde plek, een mooie grot, vlak bij de rivier de Ganges. Er is nu een kleine ashram.

    

Je komt dan uit het volle licht de grot binnen, er staan wel een paar kaarsen te branden, maar je ziet niks, je struikelt over mensen die daar zitten te mediteren. Ik heb daar zelf ook een tijd gezeten, de koelte, en de stilte, zo een oude plek, heel indrukwekkend, en dan zit je zelf, en zie je andere mensen soms bijna bij iemand op schoot gaan zitten, omdat ze niks kunnen zien.
Een simpel altaartje met een lingam, en foto’s van de meester die hier vorige eeuw tot verlichting kwam. In de grot zelf mag je geen foto’s maken ik heb hier wat foto’s van de buitenkant.

    

Hier zit ik te wachten tot Ellen de grot uitkwam. In de bergen is de zon al vroeg in de middag weg.

    

Toen hebben we wat over het strand gewandeld en een ananas soldaat gemaakt, Ellen zei burgemeester gemaakt, dat had ik nog nooit gehoord.
Als er ergens stenen zijn worden mensen vaak creatief. Ik kan me nog herinneren in Noorwegen werden hele bouwsels gemaakt.

Iets verderop was nog een andere grot, veel kleiner, maar hier wordt duidelijk ook gezeten.

Er groeien hier ook doornappels in het wild.
En die varentjes zijn ook altijd prachtig, maar hier werd het al een beetje donker.

Aan de overkant zag ik een hele club van die grijze apen. Hier is ook zo een hangbrug gebouwd, net zoals bij ons in Laxman Jhula (Jhula betekent brug, Laxman is de jongere broer van Ram, de brug wat dichterbij Rishikesh stad is wat groter, die heet Ram Jhula).

Er wordt ontzettend veel geraft op de Ganga, en al die mensen slapen in tentenkampen.  Die tenten worden met militaire precisie geplaatst, en ze staan zo ongeveer op ieder stuk vlak zand, het zijn trouwens voornamelijk Indiërs zelf die raften.

Vandaag is het donderdag, ShantiMayi is ziek, we hebben de hele week geen satsang gehad, maar ik ben wel blij dat ze nu eindelijk rust neemt, want ze was al weken lichamelijk niet helemaal lekker. Dan volgende week nog een week satsang, als ze tenminste beter is, en dan is het seizoen weer voorbij. Vanavond hebben we wel bhajans gezongen, met Sahara op de drum. Het is heerlijk om met hem samen te spelen, Rustig beginnen, en dan kijken we elkaar aan, en gaan sneller, en nog sneller, het is heel fijn om zo gedragen te worden, en zodra ik aangeef dat het genoeg is, is hij gelijk stil. En dan bouwen we weer op, en iedereen doet mee. Ik wil thuis heel graag ook weer iemand die goed de ritme sectie kan doen.

Maar eerst dit weekend naar een natuurpark, daar komen de volgende brief foto’s van. Het is al half elf, en ik ga morgen weer om 8 uur naar de meditatie, Sahara begeleidt die nu, en nu we geen satsang hebben kan ik daar weer naar toe, met harmonium spelen op satsang zou er geen tijd voor ontbijt zijn, en het zou ook teveel zijn. Dus bedtijd.

9e en laatste brief, 4 april

Ik ben ondertussen weer terug in Nederland, al die foto’s uitzoeken gaat toch gemakkelijker op mijn eigen computer. Ik merk nu dat alle indrukken en ervaringen opgedaan in India weer langzaam terugglijden naar de achtergrond. Voor mij is het een weven, dan ligt de draad van India weer boven, dan weer de draad van Nederland. Met verschillende oppervlakkigheden, gezelschap, eten, ruimtes, maar waar ik toch een aantal dingen in beide levens hetzelfde hou: de ochtendtijd in mijn bed met kopjes thee, mijn meditaties en oefeningen, en mijn puzzelboekje; de beleving van de zonsondergang, en de muziek. En ik geniet van beide werelden. Wat ik mee terugneem zijn alle lessen van ShantiMayi: het steeds verder doordringende besef dat alles perfect is, zoals het is, dat alles verlicht is. En vriendschappen. En natuurlijk alle mooie kleren en murti’s.

Op de terugweg van de Vashista cave, 14 maart, zijn we in het Beatles café gaan eten, de zon was al onder toen we daar aankwamen, ik heb met heel vreemd licht een foto genomen van de Ganga stroomafwaarts richting Rishikesh stad.
Ik zat weer eens in de tuin, het begint steeds warmer te worden, voor half 6 is het eigenlijk te warm direct in de zon, en om half 7 gaat hij al weer onder, dus ik zit eerst een tijdje ergens in de schaduw. De apen zijn heel relaxed, het is een genot om te zien hoe ze zich kunnen ontspannen terwijl ze gevlooid worden, dat doen ze gewoon op een paar meter afstand van zittende mensen.

Als de zon onder is wil ShantiMayi niet dat er nog mensen in de tuin zijn. Dat kan ik me goed voorstellen, ik vind het al heel fijn dat ze haar tuin überhaupt openstelt. Zou jij dat doen? Tuinpoortje open, mooie zitjes maken, kom maar lekker zitten in mijn privédomein?

Dus ga ik vaak als de zon onder is nog even op een ande-re plaats in de ashram zitten, een groot marmeren vierkant met ook een geweldig uitzicht, een meter of 10 hoger dan de tuin, en van dit standpunt is de zon dan nog net niet onder.

   

Daar zijn ook apen, en er zijn natuurlijk altijd mensen die ze toch voeren. In de tuin van ShantiMayi zou ik er iets van gezegd hebben, daar voel ik een zekere verantwoordelijkheid, en bovendien wil ik de volgende keer er niet mee geconfronteerd worden dat de apen ook van mij wat willen. Deze aap was heel aardig zolang hij wat kreeg, een paar minuten later werd hij vervelend en agressief, omdat hij meer wilde. En dat slaat direct over op de rest.  Het valt dan nog wel mee hoor, gewoon rustig blijven, met de stok op een niet-agressieve manier bij me, en niet weglopen zolang er nog iemand alleen zit daar.

Het weekend na de Vachista Cave zat de minister nog steeds in de lodge in het natuurpark, en dit zou het laatste weekend worden voor Ellen en Lydia, dus hebben we maar besloten om zondag 22 maart op een dagtrip naar het natuurpark te gaan, dan hebben we in ieder geval wat, anders zou het helemaal katerig zijn. Bij de ingang van het park hebben ze een aantal gedomesticeerde olifanten, en wat thee-stalletjes, en ik heb het idee dat een heleboel mensen niet verder komen dan daar. Geef het een paar jaar, en het wordt een heel pretpark.

     

De olifanten worden met hun achterpoot vastgemaakt aan een ketting, en de slagtanden zijn halverwege afgezaagd, misschien omdat ze in gingen groeien, of omdat ze anders mensen verwonden, ik weet het niet. Ik vind het altijd wel wat zielig zo. Maar ja, ze krijgen altijd eten, en mogen af en toe op pad, lekker badderen.

    

Het duurde daarna een tijdje voor we echt op weg konden, de minister was er weer, en hij moest eerst weg zijn voordat de rest kon gaan. En toen was het wel ongeveer file rijden… We reden een heel eind door een rivierbedding, behoorlijk breed, waar dan in het midden een stroompje doorheen loopt, waar we regelmatig doorheen reden, mooie uitzichten over de heuvels, en soms is het moeilijk te zien of een boom nu dood is of in winterrust.

Soms voelde ik me net op de Veluwe, het is wel leuk hoor de uitkijktoren te beklimmen, maar het was er zo druk.

Je mag nergens de auto uit, behalve op een paar plaatsen, waar dan ook gebouwen staan, en zelfs daar mag je niet ver weg lopen. Weer verder rijden: hier een van de onvermijdelijke zoekplaatjes, als je goed kijkt zie je een paar herten.

Het is trouwens altijd grappig: het éérste groepje herten is Oooh! Het tweede is Leuk, en het derde is al nauwelijks de moeite waard om te noemen. Ik heb wat met bomen geloof ik. In tegenstelling tot herten blijven die me intrigeren, vooral de alleenstaande, of -liggende exem- plaren.

Hier nog een pauw. Langzaam wordt het avond, de kleuren worden anders, de geluiden en geuren. Er is weer een plek waar we de benen even mogen strekken. Voor de auto van links naar rechts, onze gids Rakesh, Akantho een Nederlander die in Denemarken woont, Ellen en Lydia.

    

 Een mooi plekje waar de rivierbedding zijn rand bereikt. Maar ik werd al gauw weer tot de orde geroepen, te ver weg…

De zon staat op het punt te verdwijnen.
Lydia heeft een mooi plekje gevonden om alles tot zich te nemen. Ik ben daarna ook daar in de buurt gaan zitten, de laatste zonnestralen, de geluiden van de vogels.. En toen was het ook tijd om hier weg te gaan.

Op de terugtocht werd het steeds donkerder. Op een gegeven moment reden we achter een aantal stilstaande auto’s op. Ze hadden een luipaard gezien, en wij zagen hem ook. Er moest wel bijgezegd worden dat die vlek, helemaal aan het eind van de weg, er eentje was, ik zou het niet herkend hebben.

Ik wil  hier weer naar toe, maar dan niet op een weekend, door de week, na satsang weg, dan overnachten in een lodge, en voor satsang weer terug. Volgend jaar!!

De laatste week was nog best wel druk, nog twee keer de ochtend meditatie intensive, iedere dag harmonium spelen op satsang (Arjuna was al weg), op maandag en zaterdag Ganesha puja gedaan, dinsdag weer bhajan zingen gedaan, ik had het daarvoor twee keer gedaan met percussie, en die avond was er geen drummer, en dat is toch een stuk zwaarder, dus heb ik maar besloten om geen snelle nummers te spelen, zonder percussie moet ik alles zelf trekken, en je went er snel aan een drummer mee te hebben. Maar dat heb ik straks ook niet meer. O, en Navratri wordt gevierd met iedere avond een havan, van zaterdag tot vrijdag, en daar ben ik ook iedere keer naar toe geweest. Daarom hebben we tijdens satsang ook veel Durga enzo gezongen, Ik heb ook een Lakshmi mantra gezongen die ik gemaakt heb, ShantiMayi vond hem erg mooi.
En dan natuurlijk de zonsondergang…

Aan het begin van de laatste week begon het echt warm te worden, pas later op de avond wordt de temperatuur weer aangenaam. Iedere dag een dip in de Ganga, met de kleren die ik aanhad, en daarna spoelen door een beetje sop, dan worden die ook een beetje gewassen, want met al dat zweet verbruik ik makkelijk twee sets kleren per dag, Maar ik moet alles wel goed wassen als ik terug ben, want heel echt schoon wordt het niet zo.
 
Nou heeft het net ineens geregend, gauw naar buiten gerend om mijn was binnen te halen.

 Nu nog een paar laatste dagen, op zich wel lekker, een weekend om rustig te pakken, en dan op maandag nog een satsang en dan weg. Daarna is er nog een satsang, en dan is het seizoen voorbij. Iedereen is nu weg aan het gaan. Toch zijn de satsangs nog best wel drukbezocht, voornamelijk gasten.

Of ik dacht een rustig weekend te hebben…. maar ShantiMayi had voorgesteld om nog een soort afscheidsding te organiseren met de vrouwencirkel; dus wilden we op zondagmiddag naar Phool Chatti gaan. Maar het had erg geregend die ochtend, en het zag er nog steeds dreigend uit, dus waren er maar een paar vrouwen op komen dagen, en hebben we besloten maar vlakbij naar een strand te gaan. En dat was eigenlijk net zo prima, en scheelt weer geld voor taxi’s. Die gele doek was de pijp van een broek die kapotgescheurd was in het kruis. Ik had hem laten repareren, maar daarna ging die weer, op een andere plaats. Toen heb ik het maar opgegeven. Gelijk een goede gelegenheid om de Medicijn Boeddha die ik gekocht heb een bad in de Ganga te geven. 

     

Hier ben ik zelf ook nog, mijn badkleding vind ik eigenlijk te bloot, ik voelde me er ook niet gemakkelijk in, maar direct na dit uitje ging ik naar de overkant met mijn koffer, die had ik die ochtend in een uurtje ingepakt, en ik kon niet al te veel natte kleren hebben, dan zou mijn rugzak te vol worden.

Zondagavond om half 7 voor de laatse keer bhajans zingen. De zaal waar we dat altijd doen had per ongeluk opengestaan, en de apen waren er binnengekomen, en hadden alles ondergepoept. Dat gebeurt wel vaker, en dat doen ze expres, dat poepen: Wij zijn hier geweest!! Denk maar niet dat jullie al deze ruimte ongestraft voor jezelf kan houden!! Zoiets. Dus had iemand geregeld om in Prem Baba hal te zingen. Er waren veel mensen, ook vreemden. Eerst heel ingetogen OM MAHA LAKSHMIYE gezongen, en toen gingen we los met JAY JAY JAY GANANAYAKA. En dat was echt los, heel opzwepend. En ik zat al te denken dat we veel te vroeg aan het pieken waren, wat zouden we nu hierna moeten doen… Ik had net de eerste regel van weer rustig worden ingezet, toen Sahara aan kwam lopen, ik had helemaal niet in de gaten dat hij weg was gegaan, stoppen gebaarde hij, direct. Bleek dat het niet geregeld was, de zaal, en dat Prem Baba het niet leuk vond, en we moesten er direct uit. Als betrapte schoolkinderen slopen we weg. En toen merkte ik hoe nodig het is om  na zo opzwepend te zingen, weer onszelf tot kalmte te zingen, want nu ik dat niet had gedaan, voelde ik me echt heel maf, een opgewondenheid die er niet uit kon. Dat heeft nog een half uur geduurd ofzo. Toen zijn we met een groep nog gaan eten in Ishan, waar mijn koffer ook al stond.

De volgende morgen de laatste dingen in de rugzak, afscheid nemen van Kamal, en ontbijten, muziek voorbereiden, satsang, ShantiMayi dagzeggen, en  naar de taxi. Nog gauw ijs gekocht, en dat lekker in de taxi opeten, bij wijze van lunch. En dan naar huis, daar heb ik ook veel zin in. Ik ben een gezegend mens. Nog een paar foto’s van onderweg. Buitenlanders vinden dit rotzooi, maar ik weet zeker dat dit afval welbewust naar deze plaats toegebracht wordt, om de bermen van de weg op te hogen.

     

Ze zijn ook langs de hele route bezig de weg te verbreden, van 2 naar 4 baans, met middenberm. Een heel groot deel van de weg is al klaar. Hier zijn ze nog bezig. Bestaande bebouwing moet dan tot een bepaalde afstand van de weg afgebroken worden, en dit huis staat precies met een puntje in het gebied, dus wordt dat puntje afgebroken. Je ziet ook al andere huizen waar ze het vanaf daar alweer gerepareerd hebben. Niet alles gaat even snel, deze pilaren staan er al jaren, het is de bedoeling dat de weg over de spoorlijn heen gaat, maar dit project wordt tegengehouden, maar dat gebeurt in Nederland ook.

 

Nog een laatste blik op de bergen.
Krap 8 uur in de taxi gezeten, en ik had al vrij snel pijn in mijn benen, dus een pijnstiller genomen, toen ging dat wat beter. Ik had bij Ishan mijn thermos laten vullen met chai, daar heb ik lekker van zitten drinken. Het laatste kopje vlak voor de controle in de vertrekhal, want er mogen nog steeds geen vloeistoffen mee in het vliegtuig. In Brussel opgehaald door mijn man, en dan ben je ineens weer thuis. Van dinsdag tot zaterdag iedere dag twee wassen; wij hebben goedkope nachtstroom, dus doe ik om 11 uur ’s avonds een was erin, en dan nog eentje wanneer ik rond 3 uur even wakker word. En nu ben ik er ongeveer doorheen (inclusief veel was van het thuisfront, want de was is toch mijn taak).

    

En ook in Nederland is er een zonsondergang.
Dit was de laatste brief, ik hoop dat jullie het leuk hebben gevonden. Volgend jaar weer!

 Chundra/Els Feenstra